Κερασιά: Ένα αποδοτικό δέντρο για ορεινά και ημιορεινά

Τα ελληνικά κεράσια είναι από τα καλύτερα στον κόσμο. Έχουν δε και ένα ακόμη πλεονέκτημα: ωριμάζουν  νωρίτερα από τις άλλες ανταγωνιστικές χώρες και αυτό βοηθάει στην επίτευξη καλύτερων τιμών.
Όμως το πιο σημαντικό για την χώρα μας είναι  ότι μπορεί να συμβάλλει στην αξιοποίηση ορεινών εκτάσεων ,αφού μπορεί να ευδοκιμήσει σε αυτές.
Αυτό που ίσως θα πρέπει να εξετάσει κάποιος είναι  η οργάνωση της παραγωγής και η διαθεσή της .Βεβαίως, δεν είναι από τις καλλιέργειες τις οποίες μπορεί να κάποιος να επενδύσει χωρίς γνώσεις.

Παρά ταύτα ,θεωρείται από τις αναπτυσσόμενες καλλιέργειες στην ηπειρωτική και την νησιωτική Ελλάδα η οποία σήμερα φαίνεται να καλύπτει εκτάσεις   περίπου  100.000 στρέμματα. Οι περισσότερες εκτάσεις βρίσκονται  στη Μακεδονία, και κυρίως  στους νομούς Πέλλας και Ημαθίας.   Η  παραγωγή κερασιών  ξεπερνά τις 65.000 τόνους, με μέση  στρεμματική απόδοση  σε ευνοϊκές συνθήκες   από 450 έως 650 κιλά και την τιμή για τον  παραγωγό να φτάνει  τα 2 ευρώ το κιλό..
Η ποιότητα  του προϊόντος είναι αυτή που δημιουργεί καλές συνθήκες για την ανάπτυξη της με την προϋπόθεση όμως να βελτιωθεί ο κύκλος  εμπορίας, τυποποίησης και διάθεσης, υπάρχει ευνοϊκή προοπτική εξαγωγών στην Ευρώπη.
Η μόνη ανταγωνιστική χώρα είναι  Τουρκία η οποία έχει τη δυνατότητα  να διαθέσει στην αγορά περισσότερο και φθηνότερο προϊόν. Η απάντηση για την Ελλάδα μπορεί να έρθει με την ποιότητα ,αλλά και την χρήση νέων μεθόδων καλλιέργειας,- οι ειδικοί  προτείνουν το μονόκλωνο πυκνό σύστημα, που μειώνουν το κόστος του παραγόμενου προϊόντος και αυξάνουν τις στρεμματικές αποδόσεις.
Εκτός των σύγχρονων μεθόδων καλλιέργειας, χρειάζεται και η εφαρμογή  μοντέρνων τεχνολογικών στη   διαλογή και την  τυποποίηση, όπως, για παράδειγμαείναι : ο ηλεκτρονικός καλιμπραδόρος ή ειδικές κάμερες ογκοδιαλογής και χρωμοδιαλογής, μειώνει το κόστος ποιοτικής διαλογής του προϊόντος στο 1/3 του κλασικού με το χέρι.


Οι καλλιέργεια στην Ελλάδα
Πριν κάποιος αποφασίσει να ασχοληθεί με την καλλιέργεια  της κερασιάς θα πρέπει πάνω από όλα να ασχοληθεί    που θα την εγκαταστήσει , λαμβάνοντας υπόψη του  την μορφολογία του  έδάφους και το μικροκλίμα.
Οι ιδανικές περιοχές  για έναν νέο κερασεώνα είναι: Ορεινές,  μέχρι υψόμετρο 800 μέτρων, ημιορεινές, λοφώδεις, πεδινές. Ολες αυτές οι περιοχές δεν πρέπει να   αντιμετωπίζουν προβλήματα παγετών και δεν παρουσιάζουν  , υψηλή  ατμοσφαιρική υγρασία κατά την περίοδο της άνθησης και στις οποίες δεν σημειώνονται συχνά βροχοπτώσεις κατά την περίοδο της άνθισης και της ωρίμασης του καρπού.
Επίσης θα πρέπει να αποφεύγονται οι περιοχές με βορινή έκθεση και να προτιμώνται οι ευάερες και ηλιό­λουστες περιοχές με μεσημβρινή έκθεση.

Η κερασιά ευδοκιμεί σε βαθιά πηλώδη, πηλοαμμώδη, αμμοπηλώδη ή χαλικώδη, καθώς και τα αργιλώδη κοκ­κινοχώματα με καλή υφή (ικανοποιητική περιεκτικότητα σε άμμο ή χονδρόκοκκο υλικό), τα οποία θα πρέπει να κρατούν υγρασία αλλά  να είναι καλά αμειβόμενα και να αρδεύονται.
Θα πρέπει να αποφεύγονται τα ρηχά, ξηρά, σφιχτά και ασβεστούχα εδάφη.
Το pH του εδάφους θα πρέπει να κυμαίνεται από 6 έως 7,5, ενώ η
υπόγεια στάθμη του νερού κατά τους χειμερινούς μήνες, δεν πρέπει να ξεπερνά το 1 – 1,5 μέτρο βάθος.


Η επιλογή των ποικιλιών
Το μυστικό της επιτυχίας  σε ένα νέο κερασεώνα , είναι να  επιλέγεται ικανοποιητικός αριθμός ποικιλιών, ανάλογα με την έκταση του οπωρώνα, , για να επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα επικονίασης και να διευκολύνονται οι εργασίες συγκομιδής.

Οι ποικιλίες  θα πρέπει να επιλέγονται βάσει του χρόνου ωρίμασης, των ποιοτι­κών χαρακτηριστικών, της ανθεκτικότητας στο σχίσιμο και άλλες ασθένειες και της εμπορικής δυναμικής αυτών.
Οι ποικιλίες που ενδείκνυται για την χώρα μας είναι:
-Early BiGi, υπερπρώιμης εποχής ωρίμασης. Σχετικά νέα, υποσχόμενη ποικιλία. Ωριμάζει περίπου 4 ημέρες πριν από την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: B. Burlat, Lapins.
-Sweet Early – Panaro 1, αυτογόνιμη, υπερπρώιμη. Νέα, υποσχόμενη ποικιλία. Ωριμάζει 2-4 ημέρες πριν από την B. Burlat.
-Bigarreau Burlat, πρώιμη. Κλασική ποικιλία αναφοράς. Ωριμάζει στα μέσα Μαΐου με αρχές του τρίτου δεκαήμερου του Μαΐου, ανάλογα με την περιοχή π ου καλλιεργείται. Κατάλληλοι επικονιαστές: B.S. Hardy Giant, Van, Marmote.
-Early Star – Panaro 2, αυτογόνιμη, μεσοπρώιμης εποχής ωρίμασης. Νέα, υποσχόμενη ποικιλία. Ωριμάζει 2-4 ημέρες μετά την B. Burlat.
-Giorgia, μεσοπρώιμης εποχής ωρίμασης. Σχετικά νέα, υποσχόμενη ποικιλία. Ωριμάζει 7 ημέρες μετά την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: B. Burlat, Ferrovia, Van.
-Lapins, αυτογόνιμη, μέσης εποχής ωρίμασης. Κλασική ποικιλία με εμπορική αξία. Ωριμάζει 9 ημέρες μετά την B. Burlat.
-Canada Giant, μέσης εποχής ωρίμασης. Νέα, υποσχόμενη ποικιλία. Ωριμάζει 9-10 ημέρες μετά την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: Ferrovia, Summit.
-Bigarreau Stark Hardy Giant, μέσης εποχής ωρίμασης. Κλασική ποικιλία. Ωριμάζει 10 ημέρες μετά την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: B. Burlat, Van.

Καρποί διαφόρων ποικιλιών κερασιάς8 9

                        -Grace Star, αυτογόνιμη, μέσης εποχής ωρίμασης. Νέα, υποσχόμενη ποικιλία. Ωριμάζει 10-11 ημέρες μετά την B. Burlat.
-Ferrovia, μέσης εποχής ωρίμασης. Κλασική ποικιλία με εμπορική αξία. Ωριμάζει 11 ημέρες μετά την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: Sunburst, Lapins, Van, Kordia, Regina.
-Van, μέσης εποχής ωρίμασης. Κλασική ποικιλία. Ωριμάζει 11-12 ημέρες μετά την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: B. Burlat, B.S. Hardy Giant.
-Kordia, μέσης έως μεσοόψιμης εποχής ωρίμασης. Σχετικά νέα ποικιλία με εμπορική αξία. Ωριμάζει 15 ημέρες περίπου μετά την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: Regina, Ferrovia.
-Samba, αυτογόνιμη, μέσης έως μεσοόψιμης εποχής ωρίμασης. Νέα, υποσχόμενη ποικιλία. Ωριμάζει 15 ημέρες μετά την B. Burlat.
-Black Star, αυτογόνιμη, όψιμη. Νέα, υποσχόμενη ποικιλία. Ωριμάζει 17-18 ημέρες μετά την B. Burlat.
-Regina, όψιμη. Σχετικά νέα ποικιλία με εμπορική αξία. Ωριμάζει 20-21 ημέρες περίπου μετά την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: Kordia, Ferrovia, Τραγανά Εδέσσης.
-Germersdorfer, όψιμη. Κλασική ποικιλία με εμπορική αξία. Ωριμάζει 21-22 ημέρες μετά την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: Τραγανά Εδέσσης, Μπακιρτζέϊκα, Hedelfinger.
-Τραγανά Εδέσσης, όψιμη. Κλασική ποικιλία. Ωριμάζει 21-25 ημέρες μετά την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: Μπακιρτζέϊκα, Germersdorfer, B. Napoleon, Lambert. Παλιό­τερα αποτελούσε τη ναυαρχίδα της ελληνικής κερασοκαλλιέργειας. Πρέπει να προτιμάται σε περιοχές με υψόμετρο πάνω από 300-400 μέτρα. Σε πεδινές περιοχές να αποφεύγεται.
-Μπακιρτζέϊκα, όψιμη. Κλασική ποικιλία με εμπορική αξία. Ωριμάζει 22-27 ημέρες μετά την B. Burlat. Κατάλληλοι επικονιαστές: Τραγανά Εδέσσης, Germersdorfer, B. Napoleon.
-Skeena, αυτογόνιμη, υπερόψιμη. Νέα, υποσχόμενη ποικιλία. Ωριμάζει 25- 27 ημέρες μετά την B. Burlat.
-Sweetheart, αυτογόνιμη, υπερόψιμη. Νέα, υποσχόμενη ποικιλία. Ωριμάζει 27 ημέρες μετά την B. Burlat.

Τα υποκείμενα

Τα  υποκείμενα   που θα εμβολιαστούν  θα πρέπει να επιλέγονται βάσει των δυνατοτήτων και ιδιαιτεροτήτων του εδάφους της αντοχής τους σε εχθρούς και ασθένειες του ριζικού συστήματος και του λαιμού, της προσαρμοστικότητάς τους στις εκάστοτε κλιματικές αντιξοότητες .
Ενδεικτικά αναφέρονται τα υποκείμενα:
CAB-6P. Κλωνικό υποκείμενο που προέρχεται από γενότυπους βυσσινιάς. Δίνει δένδρα στο 65-75% περίπου του μεγέθους των σπορόφυτων αγριοκερασιάς. Εκβλαστάνει πολ­λές παραφυάδες. Προτιμάται σε περιπτώσεις μεταφυτεύσεων και βαριών εδαφών που δε στραγγίζουν καλά.
Maxma 60 (MxM 60). Υβρίδιο μεταξύ των ειδών Prunus mahaleb x Prunus avium. Δίνει δένδρα στο 90% περίπου του μεγέθους των σπορόφυτων αγριοκερασιάς. Προτιμάται σε εδάφη ορεινών περιοχών, χωρίς δυνατότητα άρδευσης.
Maxma 14 (MxM 14). Υβρίδιο μεταξύ των ειδών Prunus mahaleb x Prunus avium. Δίνει δένδρα στο 60-70% περίπου του μεγέθους των σπορόφυτων αγριοκερα σιάς. Δίνει εύρωστα και παραγωγικά δένδρα.
Gisela 6. Υβρίδιο μεταξύ των ειδών Prunus cerasus (ποικιλία Schattenmorelle) x Prunus canescens. Δίνει δένδρα στο 55-65% περίπου του μεγέθους των σπορόφυτων αγριοκε­ρασιάς. Έχει ανάγκη συχνών αρδεύσεων. Συνιστάται στα νέα συστήματα πυκνής φύτευσης.
• Gisela 5. Υβρίδιο μεταξύ των ειδών Prunus cerasus (ποικιλία Schattenmorelle) x Prunus canescens. Δίνει δένδρα στο 40-50% περίπου του μεγέθους των σπορόφυτων αγριοκε­ρασιάς. Έχει ανάγκη συχνών αρδεύσεων. Συνιστάται στα νέα συστήματα πυκνής φύτευσης, με υποστύλωση. Καλύτερα να αποφεύγεται ο συνδυασμός του με αυτογόνιμες ποικιλίες.

Καλλιεργούνται, σε περιορισμένες εκτάσεις και άλλα νεότερα, πατενταρισμένα υποκείμενα, με τα δικά τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως το PHL-A, το PHL-C, το Piku1, το Piku3, το Piku4 κ.ά., αλλά δεν υπάρχουν ακόμη ασφαλή συμπεράσματα από την καλλιέργειά τους. Από προκαταρκτικά στοιχεία που διατίθενται, θα μας απασχολήσουν περισσότερο στο μέλλον το PHL-C και το Piku1.
Σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη των δέντρων παίζουν τα συστήματα διαμόρφωσης  των δένδρων κερασιάς .Αυτή τη στιγμή  αυτά που  επικρατούν στην Ελλάδα είναι:
-Το ελεύθερο κύπελλο: Καταλαμβάνει τη συντριπτική πλειοψηφία των οργανωμένων κερασεώνων αυτή τη στιγμή. Κλασικό σύστημα διαμόρφωσης με 4-6 β ραχίονες, που επιτρέπει τον καλό αερισμό και φωτισμό των δένδρων, εκμεταλλεύεται τα εδάφη όλων των ειδών και όλων των κλίσεων, με αποστάσεις φύτευσης που ποικίλουν ανάλογα με τα χρησιμοποιούμενα υποκείμενα. Μειονεκτεί στο ότι δυσχεραίνει τη συγκομιδή, γεγονός που αυξάνει κατακόρυφα την τελική τιμή του παραγόμενου προϊόντος, έως και 60% από παλαιότερες μελέτες.
-Το μονόκλωνο γραμμικό σύστημα:Χρησιμοποιείται αρκετά πλέον στις νέες φυτεύσεις και δείχνει να έχει αυξητικές τάσεις. Γραμμικό, πυκνής φύτευσης σύστημα, εξέλιξη της παλμέτας, που εκμεταλλεύεται στο έπακρο την έκταση του οπωρώνα, βοηθάει στη γρή­γορη είσοδο των δένδρων στην παραγωγή και στη γρήγορη παραγωγή εισοδήματος, διευκολύνει τις εργασίες συγκομιδής του προϊόντος και δίνει υψηλή παραγωγικότητα ανά στρέμμα. Μειονεκτεί στο ότι έχει υψηλότερο κόστος εγκατάστασης και στο ότι έχει υψηλότερες απαιτήσεις άρδευσης.
-Η παλμέτα:Κλασικό γραμμικό σύστημα το οποίο τείνει να εξαφανιστεί. Καταλαμβάνει πολύ μικρές εκτάσεις σε παλαιότερους κερασεώνες. Πλεονέκτημά του είναι η υψηλή πα­ραγωγικότητα και η διευκόλυνση των εργασιών συγκομιδής. Μειονεκτεί στο ότι απαιτεί συνεχόμενες και πολλές παρεμβάσεις διαμόρφωσης. Υπερκεράστηκε από την εξέλιξή της, το μονόκλωνο σύστημα, που δίνει τα ίδια πλεονεκτήματα χωρίς να απαιτεί πολλές παρεμβάσεις διαμόρφωσης.