Καρκινογόνες ουσίες σε προϊόντα... made in China

Του Κοσμά Ζακυνθινού
kzakinthinos@pegasus.gr

«Sos» στους καταναλωτές της Γηραίας Ηπείρου εκπέμπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τις διαστάσεις «μάστιγας» που λαμβάνουν τα εισαγόμενα επικίνδυνα προϊόντα made in China, προειδοποιώντας πως εμπεριέχουν υψηλές συγκεντρώσεις από καρκινογόνες χημικές ουσίες, ενώ ενέχουν σοβαρούς κινδύνους τραυματισμού, ασφυξίας, ηλεκτροπληξίας και πνιγμού.

Στη διάρκεια 12ετούς περίπου λειτουργίας του συστήματος του ενωσιακού συστήματος ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών (RAPEX) που λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας στους Ευρωπαίους καταναλωτές από τα μη ασφαλή μη διατροφικά προϊόντα, η Κίνα αποτελεί παραδοσιακά την υπ' αριθμόν ένα χώρα καταγωγής στο σύστημα συναγερμού. Για ακόμα μια χρονιά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε στις αρχές τις εβδομάδας για τις διαστάσεις του σοβαρού προβλήματος που λαμβάνουν πλέον στο ευρωπαϊκό έδαφος, οι εισαγωγές των κινεζικών προϊόντων, επιχειρώντας να προστατεύσει τους καταναλωτές. Την περυσινή χρονιά, το 64% των επικίνδυνων προϊόντων καταγράφηκε από το σύστημα προειδοποίησης RAPEX. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης, οι προειδοποιήσεις του 2014 αφορούσαν συνολικά 2.435 προϊόντα, εκ των οποίων το ένα τέταρτο είναι παιχνίδια.

Οι κίνδυνοι που παρουσιάζουν αυτά τα προϊόντα, σύμφωνα με την Επιτροπή, είναι πολλαπλοί, δημιουργώντας ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία στους καταναλωτές που μολονότι αναζητούν φτηνότερες λύσεις, θέτουν άμεσα τον εαυτό τους ή το οικογενειακό τους περιβάλλον σε κίνδυνο. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων, στο 26% των περιπτώσεων αφορά τραυματισμούς, το 25% δηλητηρίαση από χημικές ουσίες, το 12% ασφυξία, το 11% κίνδυνο ηλεκτροπληξίας, ενώ στο 9% των περιπτώσεων υπήρχε κίνδυνος πνιγμού.

Τα προϊόντα κινδύνου
Και το 2014, η κατηγορία των παιχνιδιών (κατά 28%) όπως και τα είδη ένδυσης, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα είδη μόδας (κατά 23%), αποτέλεσαν τις δύο βασικές κατηγορίες προϊόντων για τις οποίες χρειάστηκε να ληφθούν διορθωτικά μέτρα.

Στους συχνότερα κοινοποιούμενους κινδύνους που προκαλούνται από τα προϊόντα αυτά συγκαταλέγονται ο κίνδυνος τραυματισμού, ο κίνδυνος πνιγμού και οι χημικοί κίνδυνοι. Μάλιστα, στους πλέον συνηθισμένους χημικούς κινδύνους που κοινοποιήθηκαν το 2014 περιλαμβάνονταν προϊόντα όπως υποδήματα και δερμάτινα είδη (π.χ. χρώμιο VI, μια ευαισθητοποιητική για το δέρμα ουσία), παιχνίδια και είδη παιδικής φροντίδας (π.χ. μαλακτικά τα οποία μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα γονιμότητας), και ψεύτικα κοσμήματα (π.χ. επιβλαβή βαρέα μέταλλα).

Η ζημιά... δεν υποχωρεί
«Εκπλήσσομαι από τον αριθμό των επικίνδυνων προϊόντων που προέρχονται από την Κίνα», όπως υπογραμμίζει η Βέρα Ζούροβα, Ευρωπαία επίτροπος Δικαιοσύνης, αρμόδια για τα δικαιώματα των καταναλωτών, τονίζοντας πως «η κατάσταση δεν βελτιώνεται»! Όπως κατήγγειλε η Επίτροπος, το 2014 ο αριθμός των επικίνδυνων, κατασκευασμένων στην Κίνα προϊόντων για τα οποία εκδόθηκε προειδοποίηση από την Επιτροπή ήταν ίσος με αυτόν του 2013. «Διαθέτουμε ένα ειδικό σύστημα προειδοποίησης για τα προϊόντα που είναι κατασκευασμένα στην Κίνα. Στόχος είναι να αποφύγουμε να εξαχθούν αυτά τα επικίνδυνα προϊόντα», πρόσθεσε η Ζούροβα, υπογραμμίζοντας πως «πρέπει οι κινεζικές αρχές να κάνουν περισσότερα σε ό,τι αφορά την πρόληψη και ελπίζουμε σε καλύτερα αποτελέσματα στο μέλλον». Συνολικά, ο δικτυακός τόπος του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης προσέλκυσε περίπου δύο εκατομμύρια επισκέψεις το 2014, ενώ τα νέα εργαλεία αναζήτησης επιτρέπουν στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις να ενημερώνονται καλύτερα σχετικά με τον εντοπισμό επικίνδυνων προϊόντων, καθώς και τις ανακλήσεις προϊόντων. Τριάντα μία χώρες (οι χώρες της Ε.Ε. μαζί με την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία) συμμετέχουν σήμερα στο σύστημα.

Το RAPEX, το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για επικίνδυνα μη φαγώσιμα προϊόντα, δημιουργήθηκε το 2003 και χρόνο με τον χρόνο αυξάνονται οι προειδοποιήσεις που εκδίδει. Κάθε φορά η χώρα απ' όπου προέρχονται τα περισσότερα επικίνδυνα προϊόντα είναι η Κίνα.

ΤΑΧΕΙΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
Τι είναι το σύστημα RAPEX

Το RAPEX αποτελεί ένα σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών για επικίνδυνα καταναλωτικά προϊόντα. Όλα τα προϊόντα πλην τροφίμων απευθυνόμενα στους καταναλωτές ή που υπό εύλογες συνθήκες είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν από τους καταναλωτές περιλαμβάνονται στους σκοπούς, στόχους του RAPEX με εξαίρεση τα φαρμακευτικά και τα ιατρικά προϊόντα. Η οδηγία 2001/95/ΕΚ για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων (ΟΓΑΠ) αποτελεί τη νομική βάση του Κοινοτικού Συστήματος Ταχείας Ανταλλαγής Πληροφοριών (RAPEX) για την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών-μελών και της Επιτροπής όσον αφορά την ασφάλεια των προϊόντων. Ο σκοπός του RAPEX είναι η εξασφάλιση της ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών-μελών και της Επιτροπής σχετικά με τα μέτρα και τις δράσεις που λαμβάνονται στα κράτη- μέλη ώστε να εμποδίσουν, περιορίσουν ή να επιβάλουν ειδικές συνθήκες πώλησης ή χρήσης των καταναλωτικών προϊόντων λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων αυτών στην υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών. Οι πληροφορίες ανταλλάσσονται μεταξύ των αρμοδίων αρχών διαμέσου ενός δικτύου των εθνικών σημείων επαφής. Ωστόσο, η ΟΓΑΠ εισάγει τη λήψη ειδικών μέτρων, ώστε να εξασφαλιστεί η δημόσια πρόσβαση στις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια των προϊόντων.

• Το 2014 εντοπίστηκαν συνολικά 2.435 προϊόντα, εκ των οποίων το 25% είναι παιχνίδια
• Το 26% των περιπτώσεων της περυσινής χρονιάς αφορούσε τραυματισμούς
• Στο 25% υπήρχε κίνδυνος δηλητηρίασης από χημικές ουσίες
• Στο 12% κίνδυνος ασφυξίας, ενώ στο 9% των περιπτώσεων υπήρχε κίνδυνος πνιγμού.
• Τα πρώτα χρόνια, οι κοινοποιήσεις που ανταλλάχθηκαν, αφορούσαν 143 το 2001, 168 το 2002 και 139 το 2003.
• Το 60% του συνόλου των κοινοποιήσεων αφορά κινδύνους πνιγμού και ασφυξίας, κινδύνους φωτιάς και παρουσία εν δυνάμει καρκινογόνων ουσιών.