Capital controls, κλειστές τράπεζες και Χρηματιστήριο από την Δευτέρα για τουλάχιστον έξι εργάσιμες με όριο 50-60 ευρώ

Την κήρυξη τραπεζικής αργίας τη Δευτέρα συστήνει προς την ελληνική κυβέρνηση το Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας, η συνεδρίαση του οποίου ολοκληρώθηκε υπό πολύ βαρύ κλίμα την Κυριακή το βράδυ. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα καταστήματα των τραπεζών θα παραμείνουν από τη Δευτέρα κλειστά και για τουλάχιστον εξη εργάσιμες, ενώ θα τεθούν περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, με απόφαση που θα λάβει τις επόμενες ώρες το υπουργείο Οικονομικών.

Μεταξύ άλλων αναμένεται να οριστούν ημερήσια όρια αναλήψεων 50-50 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο ανά τράπεζα, περιορισμοί στις διατραπεζικές και στις διασυνοριακές μεταφορές κεφαλαίων, αλλά και άλλα μέτρα όπως απαγόρευση πρόωρης λήξης προθεσμιακών καταθέσεων.

Τραπεζικές πηγές κάνουν λόγο για μεγάλο πλήγμα στην οικονομία, αναμένοντας πάγωμα της αγοράς, κατακόρυφη πτώση της καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και πλήρη απώλεια εμπιστοσύνης.

Capital Controls

Στο κλείσιμο των τραπεζών και στην επιβολή capital controls οδηγεί η απόφαση της ΕΚΤ να διατηρήσει σταθερό το όριο της χρηματοδότησης των τραπεζών μέσω του έκτακτου μηχανισμού ELA.

Η απόφαση αυτή σημαίνει ότι η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος είναι πλέον οριακή. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών πηγών υπολογίζεται περί τα 2,2-2,3 δισ. ευρώ και όταν εξαντληθεί παραμένει άγνωστο τι θα γίνει.

Αλλωστε και πηγές από τη Φραγκφούρτη όταν ρωτήθηκαν για το τι σημαίνει η απόφαση της ΕΚΤ απάντησαν ότι «περιμένουμε να δούμε», παραπέμποντας στη δήλωση του Μάριο Ντράγκι ότι η χρεοκοπια της Ελλάδος σημαίνει ότι «μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά».

Σε κάθε περίπτωση τα διαθέσιμα των τραπεζών είναι θέμα ωρών να εξαντληθούν αν ανοίξουν τη Δευτέρα. Χωρίς ELA δεν έχει νόημα η επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Διότι όπως επισημάινουν τραπεζικά στελέχη, δεν είναι μόνο οι αναλήψεις μετρητών που μειώνουν τη ρευστότητα των τραπεζών αλλά και τα κεφάλαια που μεταφέρονται ηλεκτρονικά στο εξωτερικό. Και αυτά μειώνουν ισόποσα τα διαθέσιμα μέσω ELA ποσά, σημειώνουν.

Οταν εξαντληθεί το πλαφόν του ELA οι ελληνικές τράπεζες μη έχοντας πηγή χρηματοδότησης δεν θα μπορούν να προσφέρουν τραπεζικές υπηρεσίες. Στην Κύπρο οι τράπεζες έμειναν κλειστές για μία εβδομάδα και δημιουργήθηκαν πάρα πολλά προβλήματα στην αγορά, ιδίως στις εισαγωγές πρώτων υλών και προϊόντων.

Δύο σενάρια

Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις οι τράπεζες δεν αναμένεται να ανοίξουν τη Δευτέρα. Δύο είναι τα πιθανότερα σενάρια:

-είτε οι επόμενες δύο, τρεις ή περισσότερες ημέρες χαρακτηριστούν τραπεζική αργία (bank holiday) και οι τράπεζες να μείνουν κλειστές και στη συνέχεια επιβληθούν capital controls, είτε από αύριο ισχύσουν capital controls.

Αν επιβληθεί bank holiday, οι τράπεζες θα λειτουργούν όπως τα Σαββατοκύριακα, δηλαδή θα γίνονται αναλήψεις από τις ΑΤΜ με περιορισμένα ωστόσο όρια.

Ωστόσο, τραπεζικές πηγές αναφέρουν ότι με δεδομένη την έλλειψη φυσικού χρήματος και τα προβλήματα στην τροφοδοσία των τραπεζικών καταστημάτων με ικανές ποσότητες μετρητών εξαιτίας της τεράστιας ζήτησης, μπαίνουν θέματα ασφάλειας.

Οπως εξηγούν, ῾τα περισσότερα καταστήματα ιδιαίτερα στην επαρχία, διαθέτουν περιορισμένες ποσότητες μετρητών οι οποίες δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ουρές καταθετών που θα έχουν σχηματιστεί εξώ από αυτά. Οπότε τίθεται το ερώτημα τι θα γἰνει όταν τελείωσουν τα λεφτά;῾῾αναφέρουν.

Η επιβολή capital controls θα συνοδεύεται από αναλυτική εγκύκλιο της Τράπεζας της Ελλάδος η οποία θα προσδιορίζει ακριβώς τις τραπεζικές λειτουργίες. Το τι θα γίνει με:

Τις αναλήψεις μετρητών. Ποια θα είναι τα όρια, ημερήσια, μηνιαία κλπ. Αν αυτά θα ισχύσουν ανά καταθέτη, ανά τράπεζες ή συνολικά .

Τους συνδικαιούχους λογαρισμών, αν τα όρια και οι περιορισμοί στις κινήσεις θα ισχύουν για κάθε συνδικαιουχο ή συνολικά ανά λογαριασμό.

Τα εμβάσματα ποια και υπό ποιες συνθήκες θα επιτρέπονται.

Τις πληρωμές στο εξωτερικό, ποιες θα επιτρέπονται και υπό ποιες πρoουποθέσεις.

Το web banking, ποιες υπηρεσίες θα επιτρέπονται και ποια θα είναι τα όρια.

Τις χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες, αν θα υπάρξουν όρια στη χρήση τους και ποια θα είναι αυτά.

Σε κάθε περίπτωση, όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές "η επιβολή capital controls είναι ένα πράγμα, η άρση τους είναι ένα άλλο, ακόμα πιο δύσκολο". Οπως επισημαίνουν, στην Κύπρο οι

περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων μπήκαν για δύο εβδομάδες και τελικά χρειάστηκαν δύο χρόνια για την πλήρη άρση τους και την επιστροφή του συστήματος στην κανονικότητα.

Η επιβολή ή όχι capital controls και αν θα ανοίξουν ή όχι τη Δευτέρα, θα αποφασιστεί από το Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας στο οποίο προεδρεύει ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης. Η σύγκληση του Συμβουλίου θα γίνει ύστερα από σχετική εισήγηση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες στο Συμβούλιο θα συμμετέχει και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης. Αρχικά είχε οριστεί για το απόγευμα της Κυριακής στις 4 η ώρα και σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες μετατέθηκε αργότερα, νωρίς το βράδι της ίδιας ημέρας.

Σε επιφυλακή παραμένουν τα επιτελεία των τραπεζών, τα οποία θα συνεδριάσουν αργότερα την Κυριακή, μετά το Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας για να αποφασίσουν πως θα κινηθούν τη Δευτέρα και να συντονίσουν τις ενέργειές τους.