Ο πόλεμος του χρήματος

                                Πόσο ασφαλείς είναι οι καταθέσεις ?

 

«Η προσπάθεια που έκανε η Ελλάδα για να ανατρέψει το ενδεχόμενο εξόδου από το ευρώ, το περίφημο Grexit, ακυρώνεται με τη λύση που επέλεξε η τρόικα για την Κύπρο» αναφέρει κορυφαίος τραπεζίτης, ο οποίος για ευνόητους λόγους επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του, σχολιάζοντας τις επιπτώσεις που έχει στη χώρα η πρόσφατη απόφαση του Eurorgoup για τη συμμετοχή των καταθετών στο κόστος διάσωσης της Μεγαλονήσου. Οπως εξηγεί, «ό,τι πετύχαμε τα τελευταία δυόμισι χρόνια για να απομακρύνουμε το Grexit, χάθηκε μέσα σε μία νύχτα, καθώς στο Grexit οι Ευρωπαίοι με την απόφασή τους πρόσθεσαν και το deposit haircut risk, δηλαδή τον κίνδυνο να “κουρευτούν” οι καταθέσεις». Και τούτο διότι, με τη λύση για την Κύπρο που επέλεξαν ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και υιοθέτησε το Eurogroup, οι πιστωτές μάς έστειλαν σαφές μήνυμα ότι πλέον στο κόστος διάσωσης θα συμμετέχει και η ίδια η χώρα.


«Το bail-out, η διάσωση απ' έξω, μετατρέπεται σε bail-in, διάσωση εκ των έσω, που σημαίνει ότι οι καταθέτες γίνονται καχύποπτοι ότι στο μέλλον μπορεί να κληθούν να συμμετάσχουν» αναφέρει ο συνομιλητής μας.

Και στην περίπτωση της Ελλάδος όλοι γνωρίζουν ότι το ΔΝΤ ζητεί το κούρεμα του επίσημου τομέα, δηλαδή των δανείων που μας έχουν χορηγήσει οι εταίροι μας και η ΕΚΤ, προκειμένου να γίνει βιώσιμο το χρέος. «Λένε ότι θα μας διαγράψουν 60-80 δισ. ευρώ για να μπορέσει η χώρα να ορθοποδήσει. Ποιος θα αναλάβει το κόστος ή τι θα γίνει σε έξι μήνες ή σε έναν χρόνο αν οι τράπεζες χρειαστούν πρόσθετα κεφάλαια για να καλύψουν ενδεχόμενες νέες επισφάλειες που θα δημιουργήσει η παρατεταμένη και βαθύτερη του αναμενομένου ύφεση;» αναφέρει ο τραπεζίτης.

Με την απόφασή τους λοιπόν οι Ευρωπαίοι έρχονται να δημιουργήσουν στην Ελλάδα αυτό που ήθελαν να αποφύγουν. «Σε μια χώρα που έχει δημοσιονομικό πρόβλημα έρχονται να προσθέσουν τώρα και το ενδεχόμενο bank run. Διότι σε περίπτωση που ζητήσει βοήθεια η χώρα, θα υπάρξει πρόβλημα στις καταθέσεις» προσθέτει ο συνομιλητής μας. «Ετσι όπως τα έκαναν τα πράγματα, εκεί που πήγαιναν να βάλουν έναν διακόπτη μεταξύ κρατικού χρέους και τραπεζών και να σπάσουν τον φαύλο κύκλο αλληλεξάρτησης μεταξύ κεφαλαιακά ανεπαρκών τραπεζών και υπερχρεωμένων κρατών τα οποία καλούνταν να διασώσουν, πέτυχαν το τέλειο βραχυκύκλωμα» προσθέτει οικονομικός αναλυτής διεθνούς οίκου.  

Παρά τις διορθωτικές δηλώσεις του ολλανδού υπουργού Οικονομικών και επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντεϊσελμπλούμ ότι το μοντέλο που εφαρμόστηκε στην Κύπρο δεν θα επαναληφθεί, το κλίμα που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των καταθετών αλλά και των επενδυτών εκτιμάται ότι δεν αναστρέφεται. «Ανεξάρτητα από το αν θα χρησιμοποιηθεί ή όχι στο μέλλον η λύση που επελέγη για την Κύπρο, από τις δηλώσεις του επικεφαλής του Eurogroup είναι σαφές ότι είναι μέσα στο οπλοστάσιο των πιστωτών μας και αυτό αρκεί για τη διαμόρφωση και εμπέδωση του αρνητικού κλίματος» αναφέρουν οικονομικοί κύκλοι.

Γίνεται σαφές ότι με αυτή την απόφαση υπονομεύονται οι προσπάθειες ανάκαμψης της χώρας. «Χωρίς ρευστότητα στις τράπεζες πώς θα χρηματοδοτηθεί η οικονομία;» αναρωτιούνται παράγοντες της αγοράς. «Οι μικρές επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να έχουν χρηματοδότηση από πουθενά» προσθέτουν. Και αυτά συμβαίνουν ενώ εκκρεμεί η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες το επόμενο χρονικό διάστημα θα βγουν στις αγορές για να ζητήσουν κεφάλαια.

Ολα αυτά δυσχεραίνουν την ανάκαμψη της οικονομίας. Μάλιστα, με την κυπριακή οικονομία να εισέρχεται σε ακόμη βαθύτερη ύφεση, η εκτίμηση είναι ότι θα πληγούν οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Μεγαλόνησο, οι οποίες αντιστοιχούν στο 8% των συνολικών εξαγωγών. Ακόμη και αν μέρος αυτών αποτελούν τριγωνικές συναλλαγές που κάνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες χρησιμοποιούν την Κύπρο ως ενδιάμεσο σταθμό για να εκμεταλλευθούν το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς της, οι εξαγωγές προς τη Μεγαλόνησο θα πληγούν. «Δεν βλέπω πώς η Ελλάδα θα βγει από την ύφεση» αναρωτιέται κορυφαίος επιχειρηματίας, ο οποίος δεν αποκλείει η χώρα να μην καταφέρει να επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2014.

Η εξέλιξη αυτή έχει σημάνει συναγερμό στο Μαξίμου, καθώς ο πρωθυπουργός κ. Αντ. Σαμαράς και ο υπουργός Οικονομικών κ. Ι. Στουρνάρας αναγνωρίζουν το ζήτημα της χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας, η οποία ασφυκτιά από την έλλειψη ρευστότητας.

Για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης το ζήτημα των τραπεζών και της χρηματοδότησης της οικονομίας βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας. Ιδιαίτερα μάλιστα για την Εθνική Τράπεζα, η οποία μετά τη συγχώνευση με τη Eurobank κατέχει κυρίαρχη θέση στην αγορά και όποιος έχει τον έλεγχό της στην ουσία ελέγχει την οικονομική και επιχειρηματική ζωή του τόπου. 

Τα στοιχεία
Οι λογαριασμοί άνω των 100.000
Με βάση τα στοιχεία των τραπεζών υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα οι λογαριασμοί φυσικών προσώπων με υπόλοιπο 100.000 ευρώ και πάνω υπολογίζονται περί τις 125.000 με ανώτατη εκτίμηση τις 150.000 λογαριασμούς. Τα φυσικά πρόσωπα που μπορούν να τηρούν περισσότερους του ενός λογαριασμού με υπόλοιπο πάνω από 100.000 ευρώ υπολογίζονται περί τα 3.000-5.000 άτομα.

Στάση αναμονής από τις τράπεζες
Σε έναν με δύο μήνες οι επιπτώσεις    
Προς το παρόν η αγορά έχει απορροφήσει τους κραδασμούς από την απόφαση για την Κύπρο. Σύμφωνα με πηγές της Τράπεζας της Ελλάδος, στην Τράπεζα Πειραιώς, η οποία απορρόφησε τις δραστηριότητες των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα ώστε να θωρακιστεί η χώρα από ενδεχόμενη μετάδοση του κυπριακού «ιού», η διαρροή καταθέσεων ήταν «ηπιότερη των αναμενομένων». Ειδικότερα, περιορίστηκε σε «λίγες εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ». Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Μάρτιος έκλεισε με θετικό πρόσημο στις καταθέσεις, με την τάση για επιστροφή που είχε καταγραφεί τους δύο προηγούμενους μήνες να συνεχίζεται. Συγκεκριμένα αναφέρουν ότι υπήρξαν εισροές ύψους 1,5 δισ. ευρώ έναντι 2,7 δισ. ευρώ τον Φεβρουάριο. Τραπεζικοί κύκλοι ωστόσο παραμένουν επιφυλακτικοί, καθώς εκτιμούν ότι οι επιπτώσεις στις καταθέσεις από την απόφαση του Eurogroup θα φανούν πλήρως σε έναν-δύο μήνες. Από την άλλη πλευρά, αισιόδοξες εκτιμήσεις δεν αναμένουν μεγάλες μετακινήσεις κεφαλαίων. Οπως σημειώνουν, «οι πολύ μεγάλοι καταθέτες έχουν ήδη φύγει και οι αποταμιευτές που αποτελούν τη μεγάλη πλειονότητα των λογαριασμών που υπάρχουν στις ελληνικές τράπεζες είναι δύσκολο να μεταβούν στο εξωτερικό για να ανοίξουν λογαριασμό σε άλλη χώρα και να μεταφέρουν εκεί τα χρήματά τους».

Βεβαίως δεν κάνουν λόγο για επιστροφή καταθέσεων, τις οποίες το τραπεζικό σύστημα και η οικονομία έχει ανάγκη καθώς αποτελούν τη μοναδική πηγή άντλησης ρευστότητας. Κάποια κεφάλαια εκτιμάται ότι σταδιακά θα επιστρέψουν από την Κύπρο, όταν φυσικά αρθούν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων που έχουν επιβληθεί για να προστατέψουν το κυπριακό τραπεζικό σύστημα.