Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1892: Ιδρύεται η αγγλική ποδοσφαιρική ομάδα Νιούκασλ Γιουνάιτεντ.

1912: Το ελληνικό υποβρύχιο «Δελφίν», με κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Στέφανο Παπαρρηγόπουλο, εξαπολύει τορπιλική επίθεση κατά του τουρκικού θωρηκτού «Μετζιτιέ» στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο. Αν και η τορπίλη δεν πετυχαίνει τον στόχο της, η επιχείρηση καταγράφεται ως η πρώτη στην παγκόσμια ναυτική ιστορία οργανωμένη επίθεση υποβρυχίου με τορπίλη εναντίον εχθρικού πολεμικού πλοίου, σηματοδοτώντας τη μετάβαση σε μια νέα εποχή ναυτικού πολέμου.

1919: Ο Έλληνας πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος αναχωρεί για το Παρίσι, προκειμένου να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις για την οριστική Συνθήκη Ειρήνης με την Τουρκία, τη μελλοντική Συνθήκη των Σεβρών.

Ο Βενιζέλος μεταβαίνει ως ηγέτης μιας από τις νικήτριες δυνάμεις του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, διεκδικώντας την υλοποίηση της «Μεγάλης Ιδέας» και την αναγνώριση ελληνικών δικαιωμάτων στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη.

1921: Πραγματοποιείται απόπειρα δολοφονίας εναντίον του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, ήρωα των Βαλκανικών Πολέμων, ο οποίος τραυματίζεται στην κοιλιακή χώρα από πυροβολισμό.

1944: Στα Δεκεμβριανά, τμήματα του ΕΛΑΣ επιτίθενται στην πρώην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, στο κτίριο της οδού Ευελπίδων 10, που χρησιμοποιείται ως οχυρωμένο σημείο από κυβερνητικές και βρετανικές δυνάμεις. Η μάχη είναι σφοδρή, με συνεχείς ανταλλαγές πυρών και βαριά οπλισμό, και εντάσσεται στην κλιμάκωση των συγκρούσεων στην Αθήνα, καθώς ο έλεγχος στρατηγικών κτιρίων και υποδομών γίνεται κρίσιμος για την έκβαση των Δεκεμβριανών.

1946: Ξεκινά στη Νυρεμβέργη η «δίκη των Ιατρών», μία από τις επακόλουθες Δίκες της Νυρεμβέργης, με 23 γερμανούς γιατρούς και αξιωματούχους να κάθονται στο εδώλιο. Κατηγορούνται για απάνθρωπα ναζιστικά ιατρικά πειράματα σε κρατουμένους στρατοπέδων συγκέντρωσης – παγοπληξία, τεχνητές μολύνσεις, στειρώσεις – καθώς και για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα ευθανασίας Τ-4, που οδήγησε στη δολοφονία δεκάδων χιλιάδων ατόμων με αναπηρίες ή ψυχικά νοσήματα. Η δίκη θα αναδείξει τη φρίκη της «ιατρικής» του Τρίτου Ράιχ και θα οδηγήσει στη διατύπωση του Κώδικα της Νυρεμβέργης, θεμέλιο της σύγχρονης βιοηθικής.

1963: Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής παραιτείται αιφνιδιαστικά από την αρχηγία της ΕΡΕ και αναχωρεί για το Παρίσι, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Αμαλία. Η αποχώρησή του γίνεται σε κλίμα έντονης πολιτικής πόλωσης και βαθιάς κρίσης εμπιστοσύνης στις σχέσεις του με τα Ανάκτορα, μετά και τις αναταράξεις που έχουν προκαλέσει οι εκλογές και η δολοφονία Λαμπράκη. Ο Καραμανλής εισέρχεται έτσι σε πολυετή αυτοεξορία στο Παρίσι, από την οποία θα επιστρέψει μόνο με τη Μεταπολίτευση, το 1974.

1963: Στις ΗΠΑ, το FBI καταλήγει ότι, ο Λι Χάρβεϊ Οσβαλντ ενήργησε από μόνος του στη δολοφονία του προέδρου Τζον Κένεντι.

1967: Ο Νικολάε Τσαουσέσκου, εκτός από πανίσχυρος γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος, γίνεται και πρόεδρος της Ρουμανίας.

1968: Από έκρηξη σε στοά των λιγνιτωρυχείων Αλιβερίου προκαλούνται 7 νεκροί και 21 τραυματίες. Το τραγικό συμβάν οφείλεται σε λάθος του υπευθύνου για τον χειρισμό εκρηκτικών.

1968: Παρουσιάζεται το πρώτο «ποντίκι» για ηλεκτρονικό υπολογιστή στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ των ΗΠΑ.

1970: Το ζεύγος Κωνσταντίνου και Αμαλίας Καραμανλή υποβάλλει αγωγή διαζυγίου σε γαλλικό δικαστήριο.

1979: Πιστοποιείται από τον ΠΟΥ η πλήρης εξάλειψη του ιού της ευλογιάς, έπειτα από μία πρωτοφανή, παγκόσμια εκστρατεία εμβολιασμού που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’60. Η ασθένεια, που για αιώνες αποδεκάτιζε πληθυσμούς και άφηνε πίσω της εκατομμύρια νεκρούς και παραμορφωμένους επιζώντες, γίνεται η πρώτη ανθρώπινη νόσος που οδηγείται στην εξαφάνιση. Η επίσημη αυτή πιστοποίηση θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στη δημόσια υγεία και εμβληματικό παράδειγμα της δύναμης των συλλογικών διεθνών δράσεων.

1981: Η Νέα Δημοκρατία εκλέγει νέο αρχηγό, μετά την παραίτηση του Γεωργίου Ράλλη. Στη σχετική ψηφοφορία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, ο Ευάγγελος Αβέρωφ λαμβάνει 67 ψήφους, έναντι 32 του Κωνσταντίνου Στεφανόπουλου και 12 του Ιωάννη Μπούτου.

IPPA | Sharir Efi

1987: Ξεσπά η πρώτη Ιντιφάντα, η μαζική εξέγερση των Παλαιστινίων κατά της ισραηλινής κατοχής στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη, με αφετηρία ένα φαινομενικά «τυχαίο» τροχαίο δυστύχημα στον προσφυγικό καταυλισμό της Τζαμπαλίγια. Οι διαδηλώσεις, οι πέτρες απέναντι στα τανκς, οι απεργίες και οι πράξεις πολιτικής ανυπακοής μετατρέπουν την Ιντιφάντα σε σύμβολο αντίστασης, αλλά και σε σημείο καμπής για το Παλαιστινιακό, προσελκύοντας πρωτοφανές διεθνές ενδιαφέρον και πίεση για πολιτική λύση.

1990: Ο Λεχ Βαλέσα, πρώην ηλεκτροτεχνίτης στα ναυπηγεία του Γκντανσκ και ιστορικός συνδικαλιστής ηγέτης της «Αλληλεγγύης», κερδίζει τις προεδρικές εκλογές στην Πολωνία με περίπου 77% των ψήφων. Η εκλογή του στην προεδρία επισφραγίζει το τέλος της κομμουνιστικής περιόδου στη χώρα.

1990: Ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς εκλέγεται πρόεδρος της Σερβίας.

2002: Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, παραδίδει στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή πλευρά το αναθεωρημένο σχέδιό του για επίλυση του Κυπριακού («Σχέδιο Ανάν»).

2008: Σε κλίμα οδύνης κηδεύεται στο Νεκροταφείο του Παλαιού Φαλήρου ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, που σκοτώθηκε από τη σφαίρα ειδικού φρουρού στα Εξάρχεια. Χιλιάδες κόσμος έχει συγκεντρωθεί έξω από το νεκροταφείο και σημειώνονται συγκρούσεις ανάμεσα σε διαδηλωτές και δυνάμεις των ΜΑΤ.

2013: Επιστήμονες της NASA ανακοινώνουν ότι το ρόβερ Curiosity έχει εντοπίσει ενδείξεις ύπαρξης αρχαίας λίμνης γλυκού νερού στον Άρη, στον κρατήρα Γκέιλ. Τα ιζηματογενή πετρώματα και τα ορυκτά που αναλύει το ρόβερ δείχνουν ότι πριν από δισεκατομμύρια χρόνια στον πλανήτη επικρατούσαν συνθήκες πιο ήπιες και σταθερές, ικανές να υποστηρίξουν μικροβιακές μορφές ζωής, ενισχύοντας την ιδέα ότι ο Άρης υπήρξε κάποτε δυνητικά κατοικήσιμος.

Γεννήσεις

1859 – Γεώργιος Δροσίνης, Έλληνας ποιητής, πεζογράφος και εκπαιδευτικός, από τις κεντρικές μορφές της Νέας Αθηναϊκής Σχολής. Με έργα που ανέδειξαν τη λιτότητα της γλώσσας, τη φύση και την ελληνική παράδοση, συνέβαλε στην ανανέωση της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Παράλληλα υπήρξε δραστήριος στον χώρο της εκπαίδευσης και της λαογραφίας, ιδρύοντας βιβλιοθήκες και προωθώντας πολιτιστικές πρωτοβουλίες που άφησαν διαχρονικό αποτύπωμα.

1867 – Γρηγόριος Ξενόπουλος, Έλληνας δημοσιογράφος, πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας, από τις πιο πολυσχιδείς μορφές της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Δημιούργησε το θρυλικό περιοδικό «Νουμάς», που επηρέασε βαθιά τα γράμματα και τη γλωσσική διαμάχη της εποχής, ενώ καθιερώθηκε με μυθιστορήματα όπως «Το μυστικό του Βοσκού» και «Φωτεινή Σάντρη». Η προσφορά του απλώνεται από τις εφημερίδες ως το θέατρο, διαμορφώνοντας την πολιτιστική ταυτότητα μιας ολόκληρης γενιάς.

1883 – Αλέξανδρος Παπάγος, Έλληνας στρατηγός και πολιτικός, μία από τις πιο καθοριστικές φυσιογνωμίες της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ως αρχιστράτηγος στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου συνέβαλε αποφασιστικά στις νικηφόρες επιχειρήσεις του 1940–41, ενώ μετά τον πόλεμο ηγήθηκε του Ελληνικού Στρατού στον Εμφύλιο. Ως πρωθυπουργός (1952–1955) προώθησε την ανασυγκρότηση της χώρας και ενίσχυσε τη διεθνή της θέση, αφήνοντας σημαντική πολιτική και στρατιωτική κληρονομιά.

1953 – Τζον Μάλκοβιτς (John Malkovich), Αμερικανός ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός, από τις πιο αναγνωρίσιμες και ιδιοσυγκρασιακές παρουσίες του σύγχρονου κινηματογράφου. Με το υπόγειο χιούμορ, τη λεπτή ειρωνεία και την απόλυτη ακρίβεια στην ερμηνεία, έδωσε υποδειγματικούς ρόλους σε ταινίες όπως «Being John Malkovich» και «Dangerous Liaisons». Η θεατρική του παιδεία και η καλλιτεχνική του τόλμη τον καθιέρωσαν ως μία από τις πιο πολυδιάστατες φιγούρες του Hollywood.

Θάνατοι

1641 – Άντονι βαν Ντάικ (Anthony van Dyck), Φλαμανδός ζωγράφος και μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του μπαρόκ. Ως κορυφαίος πορτρετίστας της εποχής, ανέδειξε με πρωτοφανή κομψότητα και ψυχολογικό βάθος την αριστοκρατία της Αγγλίας, ιδιαίτερα κατά τη θητεία του ως επίσημος ζωγράφος του βασιλιά Καρόλου Α’. Η τεχνική του, με τις ρευστές πινελιές και την αίσθηση θεατρικότητας, επηρέασε καθοριστικά τη δυτικοευρωπαϊκή πορτραίτα.

1985 – Μαίρη Λίκι (Mary Leakey), Βρετανή παλαιοανθρωπολόγος και μία από τις πιο καθοριστικές μορφές στην έρευνα της ανθρώπινης εξέλιξης. Οι ανακαλύψεις της στο φαράγγι Όλντουβάι στην Τανζανία, όπως τα περίφημα απολιθώματα και τα αποτυπώματα των Λαετόλι, άλλαξαν ριζικά την κατανόηση της ανθρώπινης καταγωγής. Με τη μεθοδικότητα και την οξυδέρκειά της, θεμελίωσε σημαντικά κεφάλαια της παλαιοανθρωπολογίας και επηρέασε γενιές ερευνητών.

Εορτολόγιο

Άννα

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Διεθνής Ημέρα Μνήμης και Αξιοπρέπειας για τα Θύματα του Εγκλήματος της Γενοκτονίας και της Πρόληψης αυτού του Εγκλήματος
Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς