Το «άσυλο» του επιτελικού κράτους...

Άντα Ψαρρά

«Τα μέλη της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορονοϊού, της Επιτροπής Αντιμετώπισης Εκτακτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας και της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, δεν ευθύνονται, δεν διώκονται και δεν εξετάζονται για γνώμη που διατύπωσαν, ή ψήφο που έδωσαν κατά την άσκηση των... καθηκόντων τους. Δίωξη επιτρέπεται μόνο για συκοφαντική δυσφήμιση ή εξύβριση». Αυτή είναι η τροπολογία που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων και που τελικά ψηφίστηκε μόνο από τη Ν.Δ. και το κόμμα Βελόπουλου.

Παρά τις σφοδρές αντιδράσεις του συνόλου της αντιπολίτευσης, μεγάλου μέρους του νομικού κόσμου και κυρίως των επαγγελματιών της Υγείας, η τροπολογία πέρασε για όλα τα μέλη των επιτροπών είτε είναι γιατροί είτε κυβερνητικά ή κρατικά στελέχη. Η διάταξη δεν περιλαμβάνει τους γιατρούς και τους νοσηλευτές που δίνουν τις καθημερινές μάχες μέσα σε αντίξοες συνθήκες, οι οποίες επιβαρύνονται από τη μεγάλη υποβάθμιση του ΕΣΥ και τις αλλοπρόσαλλες πολιτικές αντιμετώπισης της πανδημίας.

Ετσι, ενώ τα μέλη των επιτροπών απαλλάσσονται από κάθε νομικό εναντίον τους μέτρο, οι μαχητές της πρώτης γραμμής εξακολουθούν να είναι απροστάτευτοι παρά το γεγονός ότι δεν ευθύνονται οι ίδιοι για τις άθλιες συνθήκες και για τις ενδεχόμενες τραγικές επιπτώσεις της ανυπαρξίας κενών ΜΕΘ και των αναβολών εγχειρήσεων και θεραπειών όσων δεν νοσούν από κορονοϊο και όσων δεν βρίσκουν θέση στην Εντατική.

Μπορεί η τροπολογία να έχει πρακτικό αποτέλεσμα αν προκύψουν ευθύνες για κυβερνητικά στελέχη; Ο εισαγγελέας μπορεί ή όχι να καλέσει όποιον νομίζει ότι θα συνεισφέρει ως μάρτυρας π.χ. σε μια προκαταρκτική εξέταση, άσχετα με το αν είναι ή όχι γιατρός, μέλος της επιτροπής των ειδικών; Παράγει τελικά δικαστικό αποτέλεσμα η τροπολογία; Αυτά τα ερωτήματα απευθύναμε σε ανώτερο δικαστικό λειτουργό, ο οποίος μας απάντησε ότι το «καθήκον της αληθείας» είναι υπέρτερο και αν ένας δικαστικός λειτουργός θελήσει να αναζητήσει κάθε δυνατή μαρτυρία, ειδικά για μια υπόθεση μείζονος σημασίας, δεν θα εμποδιστεί από καμία τροπολογία να καλέσει όποιον ο ίδιος θεωρεί ότι μπορεί να συμβάλει.

Οι εξαιρέσεις

Η συγκεκριμένη αυτή τροπολογία προκάλεσε τις σφοδρές αντιδράσεις παρά τα περί αναγκαίας περιστολής των πάσης φύσεως μέτρων εξαίρεσης που επαγγελλόταν η κυβερνητική πλειοψηφία πριν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας. Ψηφίστηκε με τη δικαιολογία να προφυλαχθούν τα μέλη των επιτροπών από κακόβουλες καταγγελίες. Κι αν ο καθένας κατανοεί ότι είναι λάθος να σέρνονται στα δικαστήρια ειδικοί που έχουν απλά γνωμοδοτική αποστολή, δεν είναι κατανοητό γιατί το μέτρο δεν αφορά και όλους τους υγειονομικούς που βρίσκονται εδώ και ένα χρόνο σε εμπόλεμη κατάσταση, ενώ αντίθετα περιλαμβάνει και υπηρεσιακούς ή κρατικούς παράγοντες που αποφασίζουν συμμετέχοντας στις συγκεκριμένες επιτροπές.

Η αρχή των εξαιρέσεων βέβαια έγινε από τότε που η κυβέρνηση κατάργησε το αυτεπάγγελτο του εισαγγελέα για τις διοικήσεις όλων των φορέων και οργανισμών που δεν ανήκουν στο στενό Δημόσιο αν δεν εγκριθεί η παραπομπή από τις διοικήσεις των ίδιων των φορέων και των οργανισμών. Για παράδειγμα ο ΕΟΔΥ δεν μπορεί πλέον να ελεγχθεί αυτεπάγγελτα. Στη συνέχεια βέβαια το βασικό μέτρο ασυλίας θεσπίστηκε για τα τραπεζικά στελέχη, άσχετα με το αν φέρονται να έπραξαν ενάντια στο συμφέρον των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Κι αν για τους βουλευτές ισχύει σε όλο τον κόσμο η δικαιολογημένη μέχρι ενός βαθμού ασυλία, μια και συχνότατα οι πολιτικοί τους αντίπαλοι καταφεύγουν σε καταγγελίες και μηνύσεις που δεν ανταποκρίνονται σε πραγματικά περιστατικά, εντούτοις και αυτοί είναι υποχρεωμένοι να δώσουν λόγο στη Δικαιοσύνη στον βαθμό που αρθεί η ασυλία τους. Η αντίφαση βέβαια εδώ είναι ότι συνήθως η ασυλία αίρεται όταν στα υπουργικά έδρανα της πλειοψηφίας καθίσουν οι πολιτικοί αντίπαλοι εκείνων που προηγήθηκαν.

Η αλήθεια

Η συγκεκριμένη τροπολογία, παρά τις σκοπιμότητες και τις επιδιώξεις της σημερινής κυβέρνησης, πιθανότατα στοχεύει λοιπόν και στον περιορισμό της δυνατότητας κλήσης των μελών των επιτροπών, είτε είναι γνωμοδοτικού είτε αποφασιστικού χαρακτήρα, σε πιθανές ποινικές υποθέσεις, ακόμα και υπουργών, αν κριθεί ότι υπάρχουν ενδείξεις για το ότι έπραξαν ενάντια στο συμφέρον των πολιτών για ένα μείζον θέμα, όπως αυτό της υγείας και της περίθαλψης.

Μπροστά στο καθήκον της αληθείας, όμως, ποιος εισαγγελέας που αναζητά την αλήθεια θα εμποδιστεί να καλέσει ως μάρτυρες μέλη των επιτροπών, αν ο ίδιος κρίνει ότι μπορούν να συνεισφέρουν στην αναζήτηση της αλήθειας; Καμία τροπολογία δεν μπορεί να περιορίσει το δικαίωμα του δικαστή και του εισαγγελέα να κρίνουν διαφορετικά. Το είδαμε σε βουλεύματα που αγνόησαν τις διατάξεις για ασυλία τραπεζικών στελεχών – και είναι πολύ πιθανό να το δούμε και στο μέλλον, αν προκύψει τέλεση αδικημάτων σε βάρος της υγείας των πολιτών...

efsyn.gr