Τα μυστικά των... ψαριών

Οι γνώσεις μας γύρω από τα ψάρια στηρίζονται κυρίως σε εμπειρικές παραδοχές και ορισμένες από αυτές ενδέχεται να μην έχουν καν επαληθευτεί επιστημονικά. Ας αποκαταστήσουμε την πραγματικότητα.
Οι γιατροί, οι διαιτολόγοι και όλοι οι ειδικοί, συστήνουν να τρώμε ψάρια, ανεπιφύλακτα. Κι εμείς οι ίδιοι όμως, τα θεωρούμε ως σημαντική πηγή θρεπτικών συστατικών για τον οργανισμό μας και προτρέπουμε τα παιδιά να τα καταναλώνουν σε μεγάλες ποσότητες γιατί κάνουν καλό στην όραση και γενικά στην υγεία μας. Επίσης συχνά προσπαθούμε να υποκαθιστούμε το κόκκινο κρέας με το κρέας των ψαριών, καθώς το θεωρούμε πιο υγιεινό.

Είναι όμως τελικά τα ψάρια τόσο ωφέλιμα, όσο όλοι νομίζουμε; Μήπως πρέπει να προτιμάμε τα κατεψυγμένα, αντί για τα φρέσκα;
Η αλήθεια είναι ότι όλες οι γνώσεις μας γύρω από τα ψάρια στηρίζονται σε εμπειρικές παραδοχές και ορισμένες από αυτές ενδέχεται να μην έχουν καν επαληθευτεί επιστημονικά.
Για το λόγο αυτό, καλό είναι να αναθεωρήσουμε ορισμένες διαδεδομένες απόψεις και να είμαστε προσεκτικότεροι και με την ποσότητα και με το είδος ψαριών που επιλέγουμε να καταναλώσουμε.
Τα ψάρια μπορεί να είναι... υπερβολικά φρέσκα
Κατά γενική παραδοχή τα ψάρια πρέπει να καταναλώνονται φρέσκα, σχεδόν αμέσως μετά την ψαριά τους! Κι όμως οι ειδικοί μας ανατρέπουν τα δεδομένα, υποστηρίζοντας ότι τα ψάρια -τουλάχιστον μερικές κατηγορίες- πρέπει να καταναλώνονται, αφού έχουν παραμείνει για λίγες μέρες στην κατάψυξη. Το λεγόμενο διάστημα της «νεκρικής ακαμψίας» κατά τη διάρκεια ψύξης, συμβάλλει στο να αποκτήσει η σάρκα του ψαριού την ιδανική υφή. Οπότε να το θυμάστε κάθε φορά που κάποιος φίλος σας, διηγείται ιστορίες με τραπέζια γεμάτα ολόφρεσκα ψάρια και μην παρασυρθείτε για μια ακόμη φορά στην «παγίδα» των σχεδόν ζωντανών ψαριών.
Η υπερκατανάλωση ψαριού μπορεί να είναι θανατηφόρα
Όλοι γνωρίζουμε ότι η κατανάλωση ψαριού είναι ωφέλιμη για τον οργανισμό μας. Τα πάντα όμως πρέπει να έχουν ένα μέτρο. Μια διατροφή η οποία στηρίζεται κατά βάση ή αποκλειστικά στο ψάρι, μπορεί να αποδειχθεί ζημιογόνα για την υγεία μας. Αρκετά ψάρια, περιέχουν μεγάλη ποσότητα υδραργύρου, η οποία με το πέρασμα του χρόνου μπορεί να προκαλέσει καρδιακές παθήσεις, να βλάψει το νευρικό μας σύστημα ενώ σε αρκετές περιπτώσεις τα μειονεκτήματα από την υπερβολική κατανάλωση ψαριού, ξεπερνούν τα οφέλη. Για το λόγο αυτό οι ειδικοί συνιστούν η κατανάλωση ψαριού να γίνεται με συχνότητα μια, με δύο φορές την εβδομάδα.
Τα ψάρια για το σούσι… χρειάζονται κατάψυξη
Είστε λάτρεις του σούσι; Συχνά μάλιστα καυχιέστε ότι στο εστιατόριο που συχνάζετε τρώτε σούσι από τα πιο φρέσκα ψάρια; Μάλλον αγνοείτε ότι τα ψάρια που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του σούσι, δεν είναι και πολύ φρέσκα. Για λόγους υγιεινής και απομάκρυνσης όλων των βακτηριδίων, τα ψάρια πριν φτάνουν στο πιάτο μας ως σούσι, παραμένουν στην κατάψυξη για περισσότερες από επτά μέρες. Ο κανόνας έχει μόνο μια εξαίρεση τον τόνο, αλλά που και πάλι για λόγους αποθήκευσης ή και ανάγκης για μεταφορά μπορεί να καταψυχθεί.
Δεν είναι κάθε είδους λίπος των ψαριών, ωφέλιμο για την υγεία
Μόνο το 30% το λίπους των ψαριών είναι φιλικό για την καρδιά, επειδή περιέχει μεγάλη ποσότητα λιπαρών οξέων Ωμέγα 3. Το υπόλοιπο ποσοστό μάλλον είναι ένας συνδυασμός από διάφορα είδη λίπους(όπως και κορεσμένο λίπος), με όποια αρνητική συνέπεια έχει αυτό για τον οργανισμό μας. Ο τόνος για παράδειγμα περιέχει 25% κορεσμένα λίπη, ενώ ο φρέσκος σολομός όταν μαγειρευτεί έχει μόλις 10% περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος. Φυσικά όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι πρέπει να σταματήσουμε την κατανάλωση ψαριού που περιέχει λίπος, απλώς καλό είναι να ελέγχουμε, την ποσότητα λίπους που καταναλώνουμε, ιδίως αν συντρέχει σοβαρός λόγος υγείας.
Ψάρια «ελεύθερα» ή ιχθυοτροφείου;
Σχεδόν όλοι ανεξαιρέτως, θεωρούμε τα ελεύθερα ψάρια από τις λίμνες, τις θάλασσες και τα ποτάμια πολύ καλύτερα από ό,τι τα ψάρια ιχθυοτροφείου. Να όμως τελικά που δεν έχουμε και τόσο δίκιο. Φυσικά συντρέχουν λόγοι περιβαλλοντικοί, για να μειώσουμε την κατανάλωση των ελεύθερων ψαριών. Για παράδειγμα η υπεραλίευση έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις, μειώνοντας σε μεγάλο βαθμό το ποσοστό των αλιευμάτων ενώ παράλληλα μολύνει τα ύδατα με την επικίνδυνη χημική ουσία PCB. Εκτός βέβαια από τους οικολογικούς παράγοντες συντρέχουν κι αρκετοί ακόμα λόγοι, που καθιστούν προβληματική την επιλογή των ελεύθερων ψαριών. Για το λόγο αυτό ας είμαστε προσεκτικοί με την επιλογή του είδους των ψαριών που προτιμάμε για το γεύμα μας, αλλά και ενήμεροι για την «προέλευσή» τους.