Η Δημοκρατία του Κοινωνικού Μέλλοντος μας

Με τίτλο «Η Δημοκρατία του Κοινωνικού Μέλλοντος μας» εκδόθηκε από το ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ, με ISBN 978-618-82228-1-6, 159 σελίδες και επιμέλεια του φίλου Μπάμπη Στέρτσου, ένα ακόμα βιβλίο του Ανδρέα Ν. Λύτρα.

Το βιβλίο: «Η δημοκρατία του κοινωνικού μέλλοντός μας» πραγματεύεται τις προϋποθέσεις του μετασχηματισμού της τυπικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας σε ουσιαστική συμμετοχή, δηλαδή στη δημοκρατία της κοινωνίας των πολιτών.

Ο συγγραφέας ανατέμνει την ιστορία των ιδεών της νεωτερικότητας και συνδέει, το έλλειμμα της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφότητας, με το εγγενές πρόβλημα του συγκεντρωτισμού και της αντιπροσωπευτικής της δημοκρατίας.

Καταλογίζει, στους οικονομικά ισχυρούς και τις ιδεολογικές εμμονές τους, την αδυναμία του συγκεντρωτικού μοντέλου να είναι ευνοϊκό για την ανάπτυξη της οικονομίας και την πρέπουσα συνεισφορά των ανθρώπινων πόρων, μέσω της απασχόλησης και της παιδείας.

Επισημαίνει τα όρια και τα εμπόδια, τα οποία απορρέουν από τη δογματική αντιμετώπιση της μισθωτής εργασίας και προκρίνει ένα νέο συνεργατικό μοντέλο εργασίας που απελευθερώνει νέες δυνάμεις συλλογικής δημιουργίας.

Η εναλλακτική πρόταση του καθ Ανδρεά Ν. Λύτρα κινείται από την αντίληψη, πως η πολιτική ουσίας δημιουργείται, ακόμη και πέραν των γνωστών κομμάτων, στην τοπική αυτοδιοίκηση, την κοινωνία πολιτών, τους χώρους των συνδικάτων της εργασίας και τις οργανώσεις του συνεργατισμού, στους οποίους μπορεί αποτελεσματικά να συμμετέχει ο πολίτης και να δημιουργεί διεξοδικές λύσεις για τα καθημερινά προβλήματα. Εκεί εστιάζεται η εφαρμογή της αυθεντικής δημοκρατίας, σε αντίθεση με την συγκεντροποίηση της εξουσίας και του πλούτου που επιβάλλει το παρόν σύστημα.

Το βιβλίο προλογίζει ο φίλος Βασίλης Τακτικός, και εκτός από τον ενδεκασέλιδο πρόλογο, περιλαμβάνει, από όσα βρίσκουμε στα περιεχόμενα, τα κεφάλαια: Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα. Τάξεις και Ανισότητα. Κράτος, κερδοσκοπία και συνεργατισμός. Η οικονομία των «τριών ισοδυνάμων συνεισφορών». Ο εκδημοκρατισμός της απασχόλησης: η αυτονομία στην εργασία.. Η «ανενέργεια» της ανεργίας και η πλήρης απασχόληση. Η πολιτική δημοκρατία: από την άσκηση της δύναμης στην συλλογική απόφαση. Η παιδεία και η κουλτούρα του 21^ου αιώνα: από τον παραγωγικό προγραμματισμό στην ελεύθερη πρόσβαση στην γνώση. Η πράσινη αναθέρμανση κα η βιώσιμη ανάπτυξη στον γαλάζιο πλανήτη. Αντί επιλόγου: η δημοκρατία του κοινωνικού μέλλοντός μας.

Συζητώντας με τον κ Βασίλη Τακτικό (Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικής Οικονομίας), και ειδικότερα πάνω στην τοποθέτηση «η πολιτική ουσίας δημιουργείται στην τοπική αυτοδιοίκηση, την κοινωνία πολιτών, τους χώρους των συνδικάτων της εργασίας και τις οργανώσεις του συνεργατισμού, στους οποίους μπορεί αποτελεσματικά να συμμετέχει ο πολίτης και να δημιουργεί διεξοδικές λύσεις για τα καθημερινά προβλήματα» επισημαίνεται ότι θα μπορούσε να είναι ένας πολύ σοβαρός στόχος η ενεργοποίηση, στο σύνολό της, της κοινωνίας των πολιτών για την δημιουργική επίδραση στην «ενεργό ζήτηση» εργασίας και «ενεργό προσφορά» προϊόντων και υπηρεσιών με συγκριτικό πλεονέκτημα το μειωμένο κόστος συναλλαγών.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι, το μειωμένο κόστος μπορεί να κινητοποιήσει ανενεργούς υλικούς και ανθρώπινους πόρους εκεί που δεν δύναται να κινητοποιήσει ο δημόσιος και ιδιωτικός τομέας (σχολάζουσες γαίες, αναξιοποίητα δημόσια & δημοτικά κτίρια & υποδομές).

Το μειωμένο κόστος, λέει ο κ Βασίλης Τακτικός, προκύπτει κατά τεκμήριο από τη μείωση της διαμεσολάβησης μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή αφού στη κοινωνική οικονομία ο καταναλωτής γίνεται στην ουσία και παραγωγός μέσα από τη συμμετοχή του σε συνεταιρισμούς και συλλογικές οργανώσεις.

Επιπλέον ο εθελοντισμός και τα κοινωνικά δίκτυα συμβάλλουν στη συγκέντρωση κοινωνικού κεφαλαίου και σε αυτό που ονομάζουμε κοινωνικό μάρκετιγκ, που μειώνει επίσης το κόστος συναλλαγών.

Ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας μπορούν να δουν τις επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά, αφού κινούνται στο χώρο που δεν υπάρχουν περιθώρια κερδοφορίας και συνεπώς επενδυτικό ενδιαφέρον για εκμετάλλευση των κερδοσκοπικών επιχειρήσεων. Κι αν ο δημόσιος τομέας δεν έχει πρόβλημα με την απαίτηση της κερδοφορίας, εκ των πραγμάτων έχει υψηλό απαγορευτικό κόστος στην αξιοποίηση ανενεργών πόρων. Έτσι σημαντικοί και κατακερματισμένοι πόροι μένουν εντελώς αναξιοποίητοι.

Μέσα από μια ορθολογική προσέγγιση η αξιοποίησή τους από την κοινωνική οικονομία (συνεταιρισμοί και τις κοινωνικές επιχειρήσεις) θα ωφελούσε τόσο το δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα αφού η διεύρυνση της απασχόλησης και της κατανάλωσης έχει θετικές επιδράσεις στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στο επίπεδο της κατανάλωσης. Αντιθέτως, η αδράνεια των πόρων αυτών έχει αρνητικές επιδράσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας.

Και ο κ Β. τακτικός συνεχίζει: Εκτός των άλλων πρέπει να επισημάνουμε ότι η ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας απαιτεί και την εθελοντική συμμετοχή των πολιτών στην οικοπροστασία αλλά και την οικοανάπτυξη (ενεργειακές κοινότητες, ανακύκλωση στη πηγή, διαχείριση οικσυστημάτων).

Το σύστημα υγείας χρειάζεται επίσης ενίσχυση της προληπτικής υγείας όσο και τη μετανοσοκομειακή φροντίδα μεγάλης μερίδας που την έχει ανάγκη και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο υψηλό κόστος της ιδιωτικής βοήθειας στο σπίτι.

Οι πολίτες, οργανωμένοι με τις ποικιλώνυμες οργανώσεις τους και το Πανελλήνιο ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών θα μπορούσε να δημιουργήσει μια πλατφόρμα συνάντηση, ανταλλαγής ιδεών & προτάσεων, συζήτησης, συναντίληψης και διαμόρφωσης προτάσεων δράσης για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας και για δημιουργία κέντρου υποστήριξης φορέων κοινωνικής οικονομίας, με την προετοιμασία διοργάνωσης του 2^ου Συνεδρίου Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών.

Το 1^ο Συνέδριο των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών είχε γίνει στην Αθήνα, στις εγκαταστάσεις του Παντείου Πανεπιστημίου, 10-12/6/2016, με ευρεία συμμετοχή πολιτών και συλλογικοτήτων. Η Πανελλήνια Ένωση Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας (ΠΕΣΚΟ) και το Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικής Οικονομίας (ΙΝΜΕΚΟ) θα μπορούσαν να υποστηρίξουν μια τέτοια πρωτοβουλία συλλογικοτήτων, ίσως και μέσα στο 2020.

Για την καταγραφή, Δημήτριος Μιχαηλίδης, Δημόσια Γράφων, ΑγροΝέα