Η μυδοκαλλιέργεια, στην Πιερία

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

«Φανταστείτε ότι 5 εκατομμύρια Αθηναίοι καταναλώνουν το 1/20 της παραγωγής που καταναλώνεται στη Θεσσαλονίκη. Εχει σημασία η Ελληνίδα νοικοκυρά να μάθει για το ελληνικό μύδι, γιατί θεωρείται από τα καλύτερα του κόσμου. Οι παλιοί μιλούσαν για «μαύρο χρυσό».

Δυστυχώς η Ελληνίδα νοικοκυρά δεν γνωρίζει το ελληνικό μύδι και αγοράζει μύδια Χιλής, Κίνας. Μόνο στον

Τάραντα της Ιταλίας και στο Βίγκο της Ισπανίας, εκτός από την Ελλάδα, έχει καλό μύδι», εξηγεί ο Σπύρος Τσιάρας με την τριπλή ιδιότητά του ως ιχθυολόγου, αλιέως και εκτροφέα μυδιών.

Η Ελληνίδα νοικοκυρά, πλην της Βορειοελλαδίτισσας και αυτής ορισμένων νησιών του Αιγαίου, για πολλούς λόγους -πρακτικούς, οικονομικούς, άγνοιας στο μαγείρεμα, ακόμα και φόβου στη διαχείριση του μυδιού-, αντί να αγοράζει αυτό το εξαιρετικό ελληνικό προϊόν, διαλέγει για το οικογενειακό τραπέζι αποφλοιωμένο κατεψυγμένο μύδι, Χιλής ή Κίνας. Πρόκειται για μύδι που δεν έχει απολύτως καμία σχέση σε ποιότητα με το ελληνικό, το οποίο καταναλώνεται νωπό ή φρέσκο στη χώρα μας.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και με τα εστιατόρια. «Στη Θεσσαλονίκη ο κόσμος γνωρίζει το καλό μύδι, και αν δεν είναι φρέσκο, θα το γυρίσει πίσω στον εστιάτορα», εξηγεί ο κ. Τσιάρας. «Στην Αθήνα όμως έχει πέραση το μύδι Χιλής, που είναι πιο φτηνό, κατεψυγμένο, κι έτσι ο εστιάτορας δεν διατρέχει κίνδυνο να του χαλάσει. Στις χώρες αυτές χρησιμοποιούν τη θερμική επεξεργασία και το μύδι ως κατεψυγμένο κρατάει. Ενώ όταν είναι ζωντανό, όπως το δικό μας, κρατάει μόνο τρεις μέρες, και αποφλοιωμένο, νωπό, μόλις μια εβδομάδα».

Η Βόρεια Ελλάδα, και δη η κεντρική Μακεδονία, κατέχει τη μερίδα του λέοντος στην παραγωγή μυδιών, που είναι το είδος οστρακοκαλλιέργειας που ανθεί στη χώρα μας.

Η εκτροφή

Οι εκτροφές μυδιών στη χώρα μας ξεκίνησαν στις αρχές του '70 σε τμήματα των ποταμών Λουδία, Αξιού, και επεκτάθηκαν στην Πιερία, την Ημαθία και την Καβάλα με τη χρήση δυο βασικών συστημάτων: το πασσαλωτό, για ρηχά νερά, και μετά το '85 το long line, για βαθύτερα νερά.

Με τη μυδοκαλλιέργεια ασχολούνται πάνω από 550 οικογένειες σ' όλη την Ελλάδα. Περισσότερες από 300 είναι στα νερά της Θεσσαλονίκης-Θερμαϊκού, που θεωρείται ότι έχει από τις καλύτερες ποιότητες μυδιού. Οπου γίνεται εκτροφή, είναι βιολογικής καλλιέργειας, δηλαδή δεν περιλαμβάνει τροφοδοσία του μυδιού από τον καλλιεργητή.

«Την περίοδο 1995-1999, οι μονάδες υπερ-τριπλασιάστηκαν και η επιφάνεια εκτροφής μυδιών δεκαπλασιάστηκε, χωρίς μάλιστα περιβαλλοντικό σχεδιασμό και όρους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα παραγόμενα μύδια από το 1995 ώς το 2000 να είναι πολύ πιο αδύνατα, με εμφανή επιδείνωση μέχρι τις μέρες μας, και οι καλλιεργητές να έχουν αυξήσει τα εργατικά και τα υλικά τους», εξηγεί η δρ Σοφία Γαληνού-Μητσούδη (ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Τμ. Τεχνολογίας Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών). «Ο όγκος παραγωγής εκτρεφόμενων μυδιών το 2000 ήταν πάνω από 25.000 τόνους. Πλέον δεν φτάνουμε ούτε τους 20.000 τόνους», εξηγεί ο κ. Τσιάρας.

Για ένα διάστημα, παραγωγή μυδιού είχαμε και στον Αμβρακικό, αλλά σταμάτησε η καλλιέργειά του, και στην Καβάλα, πλην της Κεραμωτής, έχουν περιοριστεί οι ποσότητες, ενώ παρακμάζουν και στη Στυλίδα Φθιώτιδας. «Ο κύριος όγκος μυδοκαλλιεργειών στη χώρα μας είναι συγκεντρωμένος στη Θεσσαλονίκη, η οποία διαθέτει περίπου 60 μεταποιητικές μονάδες», τονίζει η κ. Γαληνού-Μητσούδη. «Για την απορρόφηση της παραγωγής, υπάρχουν:

»Κέντρα αποστολής οστράκων, αποφλοιωτήρια, μονάδες μεταποίησης και κατάψυξης, που απορροφούν μέρος της παραγωγής μυδιών. Η μυδοκαλλιέργεια μόνο στη Θεσσαλονίκη και την Πιερία απασχολεί πάνω από 2.500 εργαζόμενους».

Οι αναμισθώσεις χώρων για μυδοκαλλιέργεια, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν περιβαλλοντικές άδειες, είναι ζήτημα που καίει τους Ελληνες μυδοκαλλιεργητές. Εκτός από την εγχώρια κατανάλωση, η τιμή του μυδιού στις εξαγωγές, που αγγίζουν το 80%, έχει πέσει, επειδή μειώθηκε η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών στην Ιταλία και δευτερευόντως στη Γαλλία.

Το ζήτημα των αναμισθώσεων χώρων για την καλλιέργεια μυδιού τέθηκε την περασμένη Τετάρτη στον υπουργό Μακεδονίας-Θράκης, Θεόδωρο Καράογλου, ο οποίος άκουσε τα παράπονα ψαράδων-οστρακοκαλλιεργητών και υποσχέθηκε να δώσει λύση.