Οι πυρκαγιές … «καίνε» όλους

Οι εκδηλώσεις δασικών πυρκαγιών στα πυριγενή μεσογειακά οικοσυστήματα της χώρας μας είναι αναπόφευκτες και θα πρέπει να αποδεχθούμε ότι αυτές θα συμβαίνουν και να σχεδιάσουμε και να εφαρμόσουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα προστασίας από τις δασικές πυρκαγιές, ικανό να προστατεύσει τους πολίτες, τις δραστηριότητες αστικές, γεωργικές, κτηνοτροφικές που βρίσκονται σε γειτνίαση με τα δάση, καθώς και τα δάση και τις δασικές εκτάσεις της χώρας. Στο σύστημα θα περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων: • Διαχείριση των δασών που θα αποτρέπει την συσσώρευση μεγάλων ποσοτήτων βιομάζας και θα κρατά σε σταθερά επίπεδα την καύσιμη ύλη (σσ Η βόσκηση με οδηγίες των επιστημόνων, θα συμβάλει πάρα πολύ, όπως γινόταν διαχρονικά, με τα παραδοσιακά τσελιγκάτα) •

Αξιοποίηση του αγροτικού χώρου ως χώρου παραγωγής αλλά και ασφάλειας από τις δασικές πυρκαγιές ΓΕΩΤΕ, 31/7/2018. (σσ η θνησιγενής επιλογή του δόγματος ανάπτυξης στην τσιμεντοποίηση και στις υπηρεσίες τουρισμού, με ταυτόχρονη απαξίωση της παραγωγής, τόσο ως αναπτυξιακό δόγμα, όσο και ως στάση ζωής, είναι ολέθρια για την πατρίδα και τις τοπικές  κοινωνίες, αλλά … τα λεφτά του «λαδώματος» είναι πάρα πολλά και η δόξα της ψηφοθηρίας των εκλεγομένων υπερβολικά μεγάλη και διαβρωτική …).

«Στις πρώην αγροτικές περιοχές γύρω από την Αθήνα η καλλιεργήσιμη γη δεν αξιοποιείται τόσο εντατικά όσο παλαιότερα. Αντί αυτού γύρω από τις μεγάλες πόλεις έχουν αναπτυχθεί αστικές δομές με ακαλλιέργητα χωράφια και κήπους. Αυτό κάνει την κατάσταση τόσο επικίνδυνη. Στο παρελθόν τα αιγοπρόβατα τρέφονταν από το γρασίδι και τους χαμηλούς θάμνους στις περιοχές αυτές και έτσι το τοπίο φαινόταν μεν γυμνό, αλλά δεν ξεσπούσαν μεγάλες, καταστροφικές πυρκαγιές. Σήμερα οι άνθρωποι δεν εκμεταλλεύονται τη γη αυτή, υπάρχουν περισσότερα εξοχικά, κήποι και δέντρα. Έτσι τα προάστια πόλεων είναι συνήθως πιο ευάλωτα σε πυρκαγιές. Εκεί οι φωτιές γίνονται ανεξέλεγκτες» Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ Γερμανίας, Sueddeutsche Zeitung, ΑΠΕ-ΜΠΕ, 29/7/2018.

Ιδιαίτερα αν οι εκλεγόμενοι τοπικοί άρχοντες «συστηματικά» δημιουργούν προβλήματα στην παραγωγική επαγγελματική κτηνοτροφία, … ίσως γιατί μυρίζει. Δεν συνειδητοποιούν ότι αν θέλουν γάλα για να πιούν, για κάθε λίτρο θρεπτικό γάλα «συμπαράγονται» τρία (3) λίτρα κοπριά. Οι εκλεγέντες τοπικοί άρχοντες, ως «εξουσία», με τους υπαλλήλους της τοπικής αυτοδιοίκησης και την περιφερειακής διοίκησης, με μεθοδεύσεις δημιουργούν καταστάσεις ισοδύναμες με άρνηση υπηρεσίας παροχής άδειας λειτουργίας παραγωγικής κτηνοτροφικής μονάδας.

«Το κράτος είναι «λαδωμένο», όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες. Εγώ το 1992, εάν είχα υποχωρήσει και είχα βάλει τη γραμμή λίγο πιο εκεί για να εντάξω κάποια «φιλέτα», θα ήμουν τώρα με περιουσία. Μ. Καραβασίλη, ΕΓ Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, Realfm. 29/7/2018. Και κάπως έτσι «αποβλήθηκαν» οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις από την ύπαιθρο της Αττικής, διαταράχθηκε η ισορροπία και η ύπαιθρος της Αττικής είναι πλέον «ανάπηρη», χωρίς την παραδοσιακή κτηνοτροφία, που κράτησε βιώσιμη (αειφόρα) την ύπαιθρο της Αττικής. «Ποτέ δεν υπήρξε πολιτική βούληση. Ποτέ δεν θα υπάρξει όσο το σύστημα στηρίζεται στην ψηφοθηρία». 25/7/2018. (σσ. Μήπως υπάρχει πολιτική βούληση να κυνηγηθούν οι κτηνοτρόφοι, και να απομακρυνθούν από τις πατρογονικές εστίες τους? Ή ακόμα χειρότερα, μήπως υπάρχει πολιτική βούληση να επιβληθεί στους κτηνοτρόφους ένας άλλος τρόπος ζωής και να «εξαφανίσουν» την πολιτιστική τους κληρονομιά?

Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, επικράτησε το επιχείρημα της αυτάρκειας, για λόγους εθνικής ασφαλείας & άμυνας. Έτσι δόθηκε μεγαλύτερη σημασία στη γεωργία-κτηνοτροφία, όχι μόνο όσον αφορά την απασχόληση. Σε κάθε περίπτωση η στήριξη & προστασία του αγροτικού κλάδου αποτελεί παντού στην Ευρώπη θεμελιώδες στοιχείο της οικονομικής πολιτικής, γνωρίζοντας πόσο σημαντική είναι η εγχώρια παραγωγή τροφίμων από πολλές διαφορετικές πλευρές. Ο πρωτογενής τομέας (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, δασοκομία) μαζί με τη μεταποίηση, πρέπει να είναι στις πρώτες προτεραιότητες της Ελλάδα, ειδικά όταν το μέλλον του τουρισμού δεν προβλέπεται ρόδινο για τα επόμενα χρόνια. Β. Βιλιάρδος, https://analyst.gr/2018/07/25/i-simasia-tou-agrotikou-kladou/, 25/7/2018.

Στο Μάτι και Ν. Μάκρη έσπερναν πολλοί από το Κορωπί. Κυρίως κριθάρι. Την περιοχή αυτήν που κάηκε την έλεγαν Γεροτσακουλη, και δεν υπήρχαν πεύκα. Τα πεύκα έγιναν από του 1955 και μετά που ξεκίνησε η ανοικοδόμηση της Αθήνας, και δεν καλλιεργούσαν μετά τα χωράφια. Από την Ραφήνα έως την Νέα Μάκρη, πήγαιναν πολλοί κτηνοτρόφοι από το Κορωπί τα πρόβατα τους και τα βόσκιζαν. Γιατί τα παλαιά χρόνια δεν έπιανε φωτιά? Υπήρχαν πρόβατα και δεν έμεναν ξερά χόρτα στην γη. Ήξεραν να βοσκήσουν. Η καταστροφή της Αττικής γης, ξεκίνησε από το 1955, που ξεκίνησε η οικοδόμηση της Αθήνας. Πατήθηκαν όλες οι εκτάσεις. Αυτές οι εκτάσεις που έχουν μείνει γεμίζουν ξερόχορτα (ιδιαίτερα αν έχουμε βροχές τον Ιούνιο) και δεν καθαρίζονται ούτε βοσκούνται, και με ευθύνη των περιοίκων νεοαστών, που δεν θέλουν πρόβατα στο οπτικό τους πεδίο … Φ. Λέκκας, κτηνοτρόφος από Κορωπί, μέλος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Αττικής. Facebook. 30/7/2018

Αν υπάρχουν καλλιέργειες εκεί και εκτροφές ζώων, δεν θα καίγονται οι περιοχές. Είτε γιατί φροντίζονται, είτε γιατί δεν υπάρχουν ενδιαφέροντα τσιμεντοποίησης. Με τα παλαιά τσελιγκάτα δεν καιγόντουσαν τα βουνά και τα δάση. Τα δάση άρχισαν να καίγονται όταν ανέλαβαν οι συντεχνίες των επιστημόνων δασαρχών και απέβαλαν την βόσκηση από τα δάση ή αποχαρακτήρισαν δάση για να γίνουν βίλλες πλουσίων. Αλλά η χλωρίδα (φυτά) και  πανίδα (ζώα) είναι συμβιωτικά και απαραίτητα για την εξασφάλιση της ισορροπίας. Τα ζώα, με την βόσκηση, απομακρύνουν την οργανική-καύσιμη ύλη κάτω από τα δένδρα, συμβάλουν στην ευρωστία των δένδρων ή/& άλλων φυτών με την κοπριά, και καθαρίζουν έως ένα λογικό ύψος το φύλλωμα των δένδρων από τα χαμηλά κλαδιά. Όλη η διαδικασία λειτουργεί ως καθαρισμός πυρασφαλείας, ενώ ταυτόχρονα ωφελούνται όλοι, και κυρίως το φυσικό περιβάλλον.

Αξίζει να επισημάνουμε ότι η υπερβολική προστασία των μεσογειακών δασών, και η συσσώρευση οργανικής-καύσιμης ύλης λειτουργεί αντίστροφα. Έτσι σε περίπτωση πυρκαγιάς δεν υπάρχει καμιά δυνατότητα να περιοριστεί η φωτιά. Είναι ανάλογο το φαινόμενο, όπως σε περίπτωση φωτιάς σε έναν αναπτήρα, ή σε ένα βυτίο βενζίνης. Το τσακμάκι είναι ομόλογο με πυρκαγιά σε καθαρό-βοσκημένο δάσος και το βυτίο βενζίνης είναι ομόλογο με πυρκαγιά σε δάσος προστατευόμενο, χωρίς καμιά φροντίδα.

Μια κατοικία που στο έδαφος γύρω της έχει ξερή λεπτή βλάστηση γύρω από την κατοικία είναι πολύ εύκολο το καλοκαίρι, να ξεκινήσει πυρκαγιά που θα θέσει σε κίνδυνο την ίδια αλλά και τις γειτονικές κατοικίες. Είναι σημαντική η δυνατότητα πρόσβασης πυροσβεστικών οχημάτων σε αυτήν, η προετοιμασία της κατοικίας και του περιβάλλοντος χώρου από τους ιδιοκτήτες αλλά και οι ενέργειές τους πριν και κατά την άφιξη της πυρκαγιάς. Εάν υπάρχει ελαιώνας, αμπελώνας, πορτοκαλεώνας κλπ. ο καθαρισμός των χόρτων κάνει πολύ δύσκολη την ανάφλεξη, ενώ προστατεύει ταυτόχρονα τις παρακείμενες κατοικίες. Συνοπτικά, τα αρνητικά χαρακτηριστικά των δρόμων σε περιοχές μίξης Δένδρων – Σπιτιών είναι: Στενοί δρόμοι, Αδιέξοδοι δρόμοι, Δρόμοι με μεγάλη κλίση, Κακής ποιότητας οδόστρωμα, με λακκούβες ή νεροφαγώματα, Έλλειψη θέσεων αναστροφής & Έλλειψη σήμανσης στους δρόμους. Τα παραπάνω απαιτούν παρέμβαση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Περιφέρειας, αλλά και την συμβολή των κατοίκων της κοινότητας. Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων. www.fria.gr

Για να μην «κάψουν» ανεπιστρεπτί οι φωτιές στην ύπαιθρο της Αττικής, το μέλλον μας, πρέπει οι «πεφωτισμένοι» εκλεγμένοι (κυρίως τοπικοί) να εξισορροπήσουν την κατάσταση στο «μέτωπο» της επίθεσης των αστών στον αγροτικό χώρο. Αλλιώς, κινδυνεύει η κατάσταση «Μάτι» να γίνει το μέλλον όλων μας. Μέχρι σήμερα, ιδιαίτερα στο «μάτι» του κυκλώνα της Ανατολικής Αττικής, η κτηνοτροφία βρίσκεται υπό συνεχή ιδιότυπο «διωγμό» με επεκτάσεις οικισμών, με ρυμοτομήσεις, με απομάκρυνση κτηνοτρόφων, με άρνηση εφαρμογής των νόμων του κράτους, με μη καθορισμό χρήσεων γης, όχι απ’ ευθείας και εμφανώς, αλλά μέσω κωλυσιεργιών, μακροχρόνιων διαδικασιών, ποικιλώνυμων εναλλασσόμενων διορισμών επιτροπών κλπ.

Ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος Αττικής (210 2400242, ktinotrofoiattikis@gmail.com) επιθυμεί να εκφρασθεί η αλληλεγγύη όλων των συμπολιτών για Βιώσιμες Κοινωνίες με Συνεργασία, τώρα, πριν «καούν» οι ζωές, οι εκμεταλλεύσεις και οι κοινωνίες μας, και εκφράζουν την προσδοκία ότι δεν θα βρεθούν στην δύσκολη θέση να συλλυπούνται και για την ισορροπία του περιβάλλοντός μας (φυσικό, κοινωνικό, οικονομικό, πολιτιστικό, τεχνολογικό κλπ). Και για αυτό ξεκίνησαν εκστρατεία συγκέντρωσης υπογραφών όσων πιστεύουν στις Βιώσιμες Κοινωνίες με συνεργασία, μέχρι τις 15 Οκτ 2018, που είναι η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΓΡΟΤΙΣΣΑΣ (Πλ. Μάγδα Κοντογιάννη, 6906962549).

Δημήτριος Μιχαηλίδης, 6998282382