Αλλαγές από το νηπιαγωγείο έως και το λύκειο

Αγγλικά μέσα από το παιχνίδι στο νηπιαγωγείο, αύξηση ωρών των ξένων γλωσσών και της πληροφορικής από το δημοτικό έως και το λύκειο, εργαστήρια δεξιοτήτων, νέα προγράμματα σπουδών και στις δύο βαθμίδες, αύξηση εξεταζόμενων μαθημάτων στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις γυμνασίου και λυκείου, αύξηση του αριθμού των Προτύπων Σχολείων, οργάνωση Τράπεζας Θεμάτων στο λύκειο, αξιολόγηση σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών αλλά και επαναφορά της διαγωγής των μαθητών στους τίτλους σπουδών και των πολυήμερων αποβολών.

Αυτές είναι ορισμένες βασικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου που προωθεί η ηγεσία του υπ. Παιδείας και αποτυπώνουν τη φιλοσοφία της.

«Διαμορφώνουμε ένα σύγχρονο, καινοτόμο σχολείο, που παρέχει στους μαθητές τα νέα εφόδια που χρειάζονται για το παρόν και το μέλλον. Ξεκινάμε, όπως είχαμε δεσμευθεί, από κάτω προς τα πάνω. Εμπλουτίζουμε το πρόγραμμα σπουδών του νηπιαγωγείου. Εκσυγχρονίζουμε τα προγράμματα σπουδών με νέα βιβλία για όλες τις βαθμίδες. Αξιολογούμε τις σχολικές μονάδες. Καταπολεμούμε τον σχολικό εκφοβισμό» δήλωσε στην «Κ» η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως. Από την άλλη, ο χρόνος –εν μέσω πανδημίας– που επέλεξε να θέσει το ν/σ σε διαβούλευση το υπουργείο, έχει προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης και των εκπαιδευτικών ομοσπονδιών ΟΛΜΕ και ΔΟΕ, οι οποίες κάνουν λόγο για απαράδεκτες και αντιδημοκρατικές ενέργειες. Επίσης εστιάζουν τα βέλη τους σε ρυθμίσεις όπως η εισαγωγή αγγλικών στο νηπιαγωγείο, η θεσμοθέτηση της Τράπεζας Θεμάτων, η αξιολόγηση, το νέο ποινολόγιο.

Βασικός άξονας του σχεδιασμού είναι ότι οι μαθητές πρέπει να εκπαιδευθούν στα γνωστικά αντικείμενα που χρειάζονται στον σύγχρονο κόσμο και στα οποία έως τώρα το σχολείο υστερεί. Ενδεικτικό είναι ότι από το επόμενο σχολικό έτος εισάγεται πιλοτικά στο νηπιαγωγείο η ενασχόληση των μαθητών με τα αγγλικά, μέσω δημιουργικών δραστηριοτήτων από εκπαιδευτικό ξένων γλωσσών, παρουσία του νηπιαγωγού. Επίσης, εισάγονται πιλοτικά νέες θεματικές στο υποχρεωτικό πρόγραμμα νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων (π.χ. εθελοντισμός, ρομποτική, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, οικολογική συνείδηση, πρόληψη από εξαρτήσεις, αλληλοσεβασμός και διαφορετικότητα κ.ά.). Στόχος είναι να ενισχυθεί η καλλιέργεια δεξιοτήτων ζωής, τεχνολογίας και επιστήμης στους μαθητές, όπως και η βιωματική μάθηση. Οπως ανέφερε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) Γιάννης Αντωνίου για τις νέες θεματικές έχει λάβει 186 προτάσεις. Σημαντική κρίνεται επίσης η εκπόνηση ερευνητικών/συνθετικών εργασιών ως συμπληρωματικός ή εναλλακτικός τρόπος αξιολόγησης.

Το «κόντρα μάθημα»

Η φιλοσοφία των αλλαγών εκφράζεται και από την εισαγωγή του «κόντρα μαθήματος» στη Γ΄ Λυκείου. Οι μαθητές θεωρητικής κατεύθυνσης (για νομικά, φιλολογίες κ.λπ.) θα παρακολουθήσουν υποχρεωτικά και Μαθηματικά και οι της θετικής (για ιατρικές, πολυτεχνείο, φυσικομαθηματικά κ.λπ.) Ιστορία. Ο λόγος είναι ότι η Γ΄ Λυκείου δεν είναι μόνο «προθάλαμος» για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, αλλά οι μαθητές πρέπει να παίρνουν γνώσεις και από επιστημονικά πεδία εκτός από εκείνο στο οποίο θέλουν να σπουδάσουν.

Ως προς την οργάνωση της ύλης, εκτός από τα νέα προγράμματα σπουδών ανά μάθημα, που θα εισαχθούν από το νηπιαγωγείο έως και το λύκειο –ο κ. Αντωνίου κάνει λόγο για συγγραφή συνολικά 145 βιβλίων–, θα υπάρξει επιμόρφωση των εκπαιδευτικών αλλά και ουσιαστική κάλυψη του συνόλου της διδακτέας ύλης από όλα τα σχολεία της χώρας και, συνακόλουθα, αποφυγή μαθησιακών κενών από τάξη σε τάξη. Σε αυτό συμβάλλει η οργάνωση της Τράπεζας Θεμάτων, από την οποία θα επιλέγονται τα μισά θέματα για τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στο λύκειο. Εκτιμάται ότι η Τράπεζα θα περιέχει περισσότερα από 20.000 θέματα.

Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου (θα αρχίσει από τον Σεπτέμβριο) και των εκπαιδευτικών (προγραμματίζεται για τον Σεπτέμβριο του 2021) είναι ένας ακόμη άξονας της φιλοσοφίας των αλλαγών που προωθεί το υπουργείο. Πρόκειται για δύσκολο εγχείρημα καθώς μεταπολιτευτικά, λόγω των αντιδράσεων, δεν έγινε αξιολόγηση παρά τις όποιες νομοθετικές ρυθμίσεις. Μόνη εξαίρεση ήταν οι εκπαιδευτικοί των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων από το 2013. Αλλωστε και η κ. Κεραμέως ξεκινά την αξιολόγηση από τα Πρότυπα και τα Πειραματικά Σχολεία. Εξάλλου, με στόχο την ενίσχυση του έργου τους και της αριστείας, αποφασίστηκε από την επόμενη σχολική χρονιά 2020-2021 να διευρυνθεί το δίκτυο των Προτύπων. Συνολικά, θα λειτουργούν 24 Πειραματικά Δημοτικά Σχολεία, 14 Πειραματικά Σχολεία Γυμνάσια και Λύκεια και 24 Πρότυπα Γυμνάσια και Λύκεια.

Η επίτευξη των μαθησιακών στόχων θεωρείται ότι υλοποιείται και με την αύξηση των εξεταζομένων μαθημάτων στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις και του φίλτρου προαγωγής και απόλυσης των μαθητών, την ίδια στιγμή που η σημερινή κατάσταση στα σχολεία θεωρείται χαλαρή. Ετσι, στο γυμνάσιο αυξάνονται από 4 (Γλώσσα, Ιστορία, Φυσική, Μαθηματικά) σε 7 (προστίθενται Αρχαία, Βιολογία, Αγγλικά) τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα για την προαγωγή και απόλυση, ενώ στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου αυξάνονται σε 7 και 5 αντίστοιχα από 6 και 4 τώρα (στην Α΄ Λυκείου τα εξεταζόμενα μαθήματα παραμένουν 8). Στο ίδιο πλαίσιο, στο γυμνάσιο και το λύκειο οι μαθητές θα προάγονται/απολύονται με μέσον όρο τουλάχιστον 10 αντί για 9,5 σήμερα, ή 13 και έως 4 μαθήματα κάτω από τη βάση.

Τέλος, γίνεται πιο αυστηρό το πλαίσιο των ποινών των μαθητών. Συγκεκριμένα, θα αναγράφεται η διαγωγή τους στους τίτλους σπουδών, ενώ στις ποινές επαναφέρονται οι τριήμερες, τετραήμερες και πενθήμερες αποβολές καθώς και η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος του μαθητή με μόνη απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων. Και αυτό διότι, όπως ανέφερε η αρμόδια για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση υφυπουργός Σοφία Ζαχαράκη, «η αναγραφή της διαγωγής αξιολογείται στο πλαίσιο της σχολικής συμπεριφοράς. Το σχολείο έχει ευρύτερο παιδαγωγικό ρόλο».