Η ευρωζώνη μετράει... τραπεζικές φούσκες

www.ethnos.gr

Ο διογκωμένος τραπεζικός τομέας της Κύπρου μπήκε στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να στέλνουν αυστηρές προειδοποιήσεις προς τη Λευκωσία, αντιμετωπίζοντάς την ως το... μαύρο πρόβατο της Ευρωζώνης. Στην πραγματικότητα, όμως, η Κύπρος είναι μόνο ένα από τα μέλη του... κλαμπ με δυσανάλογο τραπεζικό τομέα σε σχέση με τις επιδόσεις της οικονομίας της.

Πρωταθλητής στην Ευρωζώνη δεν είναι η Λευκωσία, αλλά το Λουξεμβούργο, το οποίο διαθέτει ΑΕΠ της τάξης των 44 δισ. ευρώ και την ίδια στιγμή οι καταθέσεις στις τράπεζές του ξεπερνούν τα 227 δισ. ευρώ, δηλαδή είναι πενταπλάσιες από το ΑΕΠ. Η Κύπρος βρίσκεται στη δεύτερη θέση με καταθέσεις ύψους 47 δισ. δηλαδή 2,5 φορές το ΑΕΠ που είναι 18 δισ. ευρώ. Η Μάλτα, η οικονομία της οποίας παράγει μόλις 7 δισ. ευρώ, φιλοξενεί στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματά της σχεδόν 12 δισ. ευρώ και βρίσκεται στην τρίτη θέση της λίστας.

Ανάλογη είναι η εικόνα σε Ολλανδία, Ισπανία, Βέλγιο και Πορτογαλία, που έχουν σημαντική διαφορά μεταξύ καταθέσεων και Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ολλανδία, που έχει κουνήσει αρκετές φορές απειλητικά το δάχτυλο στην Ελλάδα και τώρα δείχνει την ίδια σκληρότητα έναντι της Κύπρου, έχει 300 δισ. περισσότερες καταθέσεις στις τράπεζές της από ό,τι είναι το ΑΕΠ της, κοινώς μπορεί κάλλιστα να πει κανείς ότι το τραπεζικό της σύστημα και η ευμάρειά της στηρίζεται σε μια «φούσκα». Ακόμη και η Γερμανία έχει αρκετά μεγαλύτερο όγκο καταθέσεων σε σχέση με το ΑΕΠ της και ο τραπεζικός τομέας ξεπερνά την απόδοση της οικονομίας.
Ο συντελεστής σύγκρισης του όγκου του τραπεζικού τομέα σε σχέση με τις οικονομικές επιδόσεις είναι εξίσου «καταδικαστικός» για το Λουξεμβούργο που φτάνει το 21,7. «Κακά» είναι τα νέα και για τη Μάλτα, την Ιρλανδία και την Ολλανδία, ενώ πρόβλημα φαίνεται ότι αντιμετωπίζει ακόμη και η Γαλλία.

Σπάει το «ταμπού»

Μέχρι τώρα οι τραπεζικές καταθέσεις των ιδιωτών θεωρούνταν το υγιές κομμάτι της δραστηριότητας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και το «κούρεμά» τους ήταν ταμπού για την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η πρόταση που έπεσε στο τραπέζι για την Κύπρο από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο άνοιξε νέους δρόμους. Μάλιστα η Goldman Sachs έσπευσε να υπολογίσει τα έσοδα που θα είχαν οι κυβερνήσεις των χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα διαχείρισης του χρέους τους εάν προχωρούσαν στην υιοθέτηση αυτού του μέτρου. Συγκεκριμένα, με έναν εφάπαξ φόρο στις καταθέσεις των ισπανικών τραπεζών, ύψους 8,5%, η Μαδρίτη θα μπορούσε να συγκεντρώσει 129 δισ. ευρώ, ποσό που ισοδυναμεί στο 15% του ισπανικού χρέους. Για την Πορτογαλία, μια αντίστοιχη κίνηση θα σήμαινε, σύμφωνα πάντα με τους υπολογισμούς της Goldman Sachs, ότι θα έβαζε στα ταμεία 18 δισ. ευρώ. Πέραν τούτου, οι οίκοι αξιολόγησης βλέπουν πλέον με διαφορετικό μάτι τις καταθέσεις και άρα θα μπορούσαν να υιοθετήσουν νέες μεθόδους για τον υπολογισμό του αξιόχρεου των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Το κυριότερο, όμως, είναι ότι για τους επενδυτές επανέρχεται στο επίκεντρο η σχέση και διασύνδεση μεταξύ του ιδιωτικού οικονομικού τομέα και του κράτους, κάτι που για τους αναλυτές είναι αρκετά επικίνδυνο, όχι μόνο για κράτη που βρίσκονται στη ζώνη της φωτιάς όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, αλλά και για τις βόρειες χώρες που μέχρι σήμερα έχουν παραμείνει στο απυρόβλητο.