Μουσείο Λευκού Πύργου

Ο Λευκός Πύργος μας συστήνει τη Θεσσαλονίκη Μένοντας στην πόλη της Θεσσαλονίκης εδώ και λίγα χρόνια μόνιμα πια, σκέφτηκα πως ένα refresh στα μουσεία της πόλης μας, θα πρόσθετε extra γνώσεις ιστορίας και άπειρες ώρες διασκέδασης στο χαλαρό Σαββατοκύριακο. Σκέφτηκα πως το σύμβολο της πόλης μας είναι ο Λευκός Πύργος και από αυτόν θα ήταν «σωστό» να ξεκινήσω την περιπλάνηση μου. Τουρίστας στην πόλη μου σκέφτηκα να ονομάσω αυτήν την περιπλάνηση ξεκινώντας από το σύμβολο αυτό. Ο Λευκός Πύργος ανέκαθεν μου προκαλούσε μια θλίψη και μια στεναχώρια καθώς τον έχω συνδέσει στο μυαλό μου με τα άσχημα γεγονότα που συνέβησαν σε αυτόν ανά τους αιώνες. Χιλιάδες αθώοι σφαγιάστηκαν μέσα στον επιβλητικό αυτό πύργο όπου τα χρόνια εκείνα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχε τον καθόλου διακριτικό όνομα «Πύργος του Αίματος». Λέγεται μάλιστα πως την ονομασία αυτήν την απέκτησε καθώς οι τοίχοι του από τις αμέτρητες σφαγές είχαν ποτίσει με το αίμα των αθώων θυμάτων. Την πρώτη φορά που επισκέφτηκα το θλιβερό μας μνημείο ήταν όταν ήμουν μαθήτρια στο σχολείο (πριν κάτι αιώνες δηλαδή) και από εκεί μου βγήκε μάλλον όλη αυτή η θλίψη. Θυμάμαι ακόμη τη στεναχώρια που μου είχε προκαλέσει ο στενός ανηφορικός διάδρομος που κατέληγε στην κορυφή και δυστυχώς απαγορευόταν τότε η έξοδος στην ταράτσα του πύργου και στο φως και σου έμενε μόνο η δυσάρεστη ανάβαση. Ήταν σαν να ανέβαινες και να ζούσες τον ατέλειωτο πόνο των βασανισμένων χωρίς να καταλήγεις στο τέλος στο φως αλλά στη σιωπή των εκθεμάτων και στο σκοτάδι. Θυμάμαι τότε τα εκθέματα πολύ εντυπωσιακά, αμυδρά όμως καθώς έχουν περάσει αρκετά χρόνια αλλά νομίζω πως ήταν υπέροχα... Ο Πύργος σήμερα Την Παρασκευή που τον επισκέφτηκα, τα συναισθήματα ήταν τελείως διαφορετικά. Αντίκρισα έναν Λευκό Πύργο (ναι, ναι λευκός είναι μην σηκώνεται τα φρύδια ορισμένοι), φωτισμένο σωστά μέσα, με όλη την ιστορία της Θεσσαλονίκης μας να περνά ανά τους 6 ορόφους μπροστά από τα μάτια μου. Τα εκθέματα που υπήρχαν τότε δεν υπάρχουν πια (έχουν μεταφερθεί προφανώς σε άλλα μουσεία της πόλης), αλλά σήμερα υπάρχει μόνο η ιστορία της πόλης μέσα από φωτογραφίες, σλάιντς και ήχους του τότε και του σήμερα να μας δίνουν την πορεία της πόλης και την θεαματική επιβίωση της ανάμεσα σε πολέμους, σεισμούς, φωτιές και ανθρώπους δυνατούς, επιβλητικούς που τα κατάφεραν και επέζησαν όλα αυτά τα χρόνια. Ο μεγάλος σεισμός, η φωτιά που έκαψε ολοσχερώς την πόλη, οι δυο παγκόσμιοι πόλεμοι, οι πρόσφυγες, το εμπόριο, η Οθωμανική αυτοκρατορία κ.α. όλα ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια μας. Η ατμόσφαιρα σήμερα μέσα στον Πύργο μόνο καταθλιπτική δεν είναι. Ο διάδρομος που οδηγεί στην κορυφή έχει μετατραπεί σε πέτρινες σκάλες με σωστό φωτισμό, οι φωτογραφίες και οι χώροι του είναι επίσης σωστά φωτισμένοι όπως πρέπει και η ιστορία ξεδιπλώνεται μπροστά μας τακτοποιημένη σε χρόνια και γεγονότα. Όπως αναφέρει και ο αρχαιολόγος κ. Δ. Ναλπάντης, στο διαδίκτυο, για το μουσείο του Λευκού Πύργου: “Η παρουσίαση γίνεται με χρήση πολυμέσων (βίντεο, προβολές, διαδραστικές και ηχητικές εφαρμογές) και με έντυπες γραφιστικές συνθέσεις (φωτοτράπεζες), ενώ το αρχαιολογικό υλικό είναι ελάχιστο» έως μηδαμινό θα πρόσθετα εγώ. Μια νέα ουσιαστική σχέση με την πόλη Η έκθεση, οργανώθηκε από το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού και παρουσιάζει με συνοπτικό τρόπο όψεις της ιστορίας της Θεσσαλονίκης διαχρονικά, με στόχο να κεντρίσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών να γνωρίσουν καλύτερα την πόλη, τα μνημεία και τα θεματικά μουσεία της. «Πρόθεση της έκθεσης δεν είναι να «μουσειοποιήσει» την πόλη, αλλά να τη «συστήσει» στους επισκέπτες και ακόμη περισσότερο στους κατοίκους της, στοχεύοντας στη δημιουργία μιας νέας ουσιαστικής σχέσης με την πόλη. Φιλοδοξία του νέου μουσείου είναι να αποτελέσει την αφετηρία μιας περιήγησης στη Θεσσαλονίκη, χωρίς να υποκαθιστά τους υπόλοιπους μουσειακούς χώρους. Ένα επιπλέον στοιχείο που χαρακτηρίζει την έκθεση, από μουσειογραφική άποψη, είναι ότι ο σχεδιασμός της έγινε με γνώμονα τον σεβασμό της αρχιτεκτονικής ταυτότητας του μνημείου» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην σελίδα του μουσείου στο διαδίκτυο. Η σημερινή μόνιμη έκθεση ξανάνοιξε της πύλες του Λευκού Πύργου στις 5 Σεπτεμβρίου του 2008. Το εισιτήριο σήμερα κοστίζει 3 ευρώ και τα ωράρια του μουσείου είναι από Τρίτη έως και Κυριακή, με ωράριο λειτουργίας 09:00-16:00. Στα συν του μουσείου, το ευγενικό προσωπικό και το μικρό αλλά κομψό gift shop. Στα πλην, η πλήρης απουσία της ιστορίας του ίδιου του Λευκού Πύργου καθώς και η εγκατάλειψη (που παρουσιάζεται επίσης και στο Αρχαιολογικό Μουσείο) των επεξηγηματικών αφισών στον εξωτερικό χώρο του μουσείου (ταράτσα). Αναφέρονται τόσο σημαντικές πληροφορίες για τις περιοχές τις πόλης που αντικρίζουμε στην ανοιχτή ταράτσα, που είναι κρίμα να είναι διαβρωμένες οι πινακίδες αυτές από τον ήλιο. Επίσης η πλήρης απουσία αγγλικής (και οποιαδήποτε άλλης) γλώσσας από το μουσείο. Μόνο ελληνικά! Τέλος να σημειώσω πως φτάνοντας στον τελευταίο όροφο του μοναδικού αυτού μουσείου αντικρίζεις ένα σκηνικό άλλης εποχής. Βλέπεις λοιπόν, ένα παραδοσιακό ταβερνάκι με ξύλινες καρέκλες και τραπέζια όπου αντί για φαγητό σερβίρει στα μικρά του τραπέζια, ιστορία. Την ιστορία του φαγητού, του γλυκού κλπ. στη Θεσσαλονίκη. Στον ίδιο όροφο και το μικρό αλλά χαριτωμένο gift shop με το χαμογελαστό προσωπικό του. Στον τελευταίο αυτό όροφο αντικρίζεις επιτέλους το φως. Μπαίνει από παντού και έρχεται φυσικά από την ταράτσα, στην οποία μπορεί πια ο κάθε επισκέπτης να βγει και να αντικρίσει το φως και το απέραντο γαλάζιο του Θερμαΐκού κόλπου και την ομορφιά της Θεσσαλονίκης μας από ψηλά. Φεύγοντας από το μουσείο, η αίσθηση που σου απομένει είναι πως οι Θεσσαλονικείς παρά τα όσα τράβηξαν ανά τους αιώνες είναι ακόμη εδώ και περήφανοι πια για την ιστορία τους. Τόσο περήφανοι που κατάφεραν ένα θλιβερό μνημείο όπως ο Πύργος του Αίματος να το μετατρέψουν πια σε χαρούμενο. Σε Λευκό Πύργο.