Τα φώτα του δρόμου επηρεάζουν οικοσυστήματα

Ο φωτισμός των δρόμων επηρεάζει ολόκληρες κοινότητες εντόμων και άλλων ασπόνδυλων, καταδεικνύουν τα αποτελέσματα νέας μελέτης του Πανεπιστημίου του Έξετερ. Η έκθεση, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Biology Letters της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου δείχνει, για πρώτη φορά σύμφωνα με τους ερευνητές, ότι
η φωτορρύπανση στις πόλεις ανατρέπει τις ισορροπίες στη συμβίωση των ειδών.
Υπολογίζεται ότι ο τεχνητός φωτισμός αυξάνεται κάθε χρόνο κατά περίπου 6% και, όπως ήταν ήδη γνωστό, επηρεάζει ποικιλοτρόπως τους ζωντανούς οργανισμούς. Οι Βρετανοί ερευνητές ωστόσο μελέτησαν για πρώτη φορά τις επιπτώσεις του σε επίπεδο κοινοτήτων. Είδαν ότι τα ασπόνδυλα που ζουν κοντά στα φώτα των δρόμων είναι κυρίως θηρευτές και πτωματοφάγα έντομα, όπως είναι κάποια είδη μύγας. Ο φωτισμός επηρεάζει ακόμη και τα ποσοστά επιβίωσής τους, κάτι που έχει αντίκτυπο όχι μόνο στα πτηνά και στα θηλαστικά που τρέφονται με αυτά, αλλά σε ολόκληρα οικοσυστήματα και κατ' επέκταση στους ανθρώπους.
Τον Αύγουστο του 2011, οι επιστήμονες πέρασαν τρεις μέρες σε μια μικρή πόλη της Κορνουάλης, τοποθετώντας παγίδες ακριβώς κάτω από τα φώτα του δρόμου, αλλά και ανάμεσα σε αυτά. Συνέλεξαν σχεδόν 1200 έντομα από 60 διαφορετικά είδη. Βρήκαν ότι πέντε έντομα, ανάμεσά τους τα μυρμήγκια και τα σκαθάρια εδάφους, απαντώνταν συχνότερα κάτω από τα φωτιστικά παρά ανάμεσα σε αυτά, δηλαδή στα σκοτεινά σημεία. Τα φώτα προσέλκυαν επίσης περισσότερους θηρευτές και πτωματοφάγα έντομα.
Όσο ασήμαντες κι αν ακούγονται αυτές οι διαπιστώσεις, οι ερευνητές εξηγούν ότι κάθε μικρή αλλαγή στους πληθυσμούς των εντόμων επηρεάζει την τροφική αλυσίδα, ενισχύοντας κάποια είδη και απειλώντας άλλα. «Ο φωτισμός οδικού δικτύου αλλάζει το περιβάλλον σε υψηλότερα επίπεδα βιολογικής οργάνωσης απ' όσο πιστεύαμε έως σήμερα, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να αλλάξει τη δομή και τη λειτουργία των οικοσυστημάτων», εξηγούν στην έκθεσή τους οι επιστήμονες.
Εκφράζουν επίσης φόβους ότι η εισαγωγή λαμπτήρων νέας γενιάς, με αλογονίδιο μετάλλου ή LED, θα επιδεινώσει την κατάσταση. Αυτές οι τεχνολογίες εκπέμπουν φως σε ευρύτερο φάσμα μηκών κύματος, στα οποία έχουν ευαισθησία οι ζωντανοί οργανισμοί. Οι επιστήμονες προειδοποιούν εξάλλου ότι «η έλλειψη πολλών πληροφοριών για τις περιβαλλοντικές συνέπειες της φωτορρύπανσης δεν αντικατοπτρίζουν τη δυνητική σοβαρότητα του προβλήματος».