Ο ψυχρότερος χειμώνας της οχταετίας ο φετινός για την Θεσσαλονίκη

Ο πιο βαρύς, όσον αφορά τη θερμοκρασία, χειμώνας των τελευταίων οχτώ ετών ήταν αυτός που περάσαμε στη Θεσσαλονίκη, αλλά περίπου παρόμοιος με τον κλιματικό μέσο χειμώνα της περιόδου 1961 - 1990. Η αίσθηση των πολιτών ότι ο φετινός χειμώνας «έκαψε» την τσέπη μας για θέρμανση αποδεικνύεται ορθή. Αυτό τονίζει ο διευθυντής του τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του ΑΠΘ, Θεόδωρος Καρακώστας, βάσει των στοιχείων που κατέγραψε ο Μετεωρολογικός - Κλιματολογικός Σταθμός του πανεπιστημίου και επεξεργάστηκε ο μετεωρολόγος Κωνσταντίνος Τυμπανίδης. «Συγκριτικά με τα προηγούμενα οχτώ χρόνια, ο χειμώνας του 2012 ήταν ο πιο ψυχρός, ίσως και γι' αυτό έγινε και πιο αισθητός στις μνήμες του κόσμου. Ο αμέσως πιο ψυχρός χειμώνας της τελευταίας οκταετίας ήταν αυτός του 2006», είπε ο κ. Καρακώστας. Ωστόσο, όπως παρατηρούν οι μετεωρολόγοι, δε... συμπεριφέρθηκαν το ίδιο και οι τρεις χειμωνιάτικοι μήνες. Αντιθέτως, εμφάνισαν μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ τους. Ο χειμώνας 2011 - 2012 έχει ένα «θερμό» Δεκέμβριο (κατά περίπου 1,5 βαθμούς Κελσίου) και «πολύ ψυχρούς» Ιανουάριο (κατά περίπου μισό βαθμό Κελσίου) και Φεβρουάριο (κατά περίπου 1,5 βαθμούς Κελσίου). Οπως σημείωσε ο κ. Καρακώστας, «επιπρόσθετα, οι παρατεταμένα χαμηλές θερμοκρασίες του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, και κυρίως η ελάχιστη τιμή τους, γύρω από την οποία περιστρέφονταν οι τιμές του 24ώρου, έκαναν ακόμη πιο έντονο το κρύο των δύο τελευταίων μηνών του χειμώνα του 2012. Θα πρέπει να τονιστεί ότι το κρύο θα ήταν ακόμη εντονότερο, αν δε "διορθώνονταν" οι τιμές του μέσου όρου από μια καλοκαιρία κατά τις τελευταίες ημέρες του Φεβρουαρίου». Σε ό,τι αφορά τη Βόρεια Ελλάδα και κυρίως τη Δυτική Μακεδονία αλλά και τη Θράκη, πολλές περιοχές έμειναν όλο τον προηγούμενο Ιανουάριο αλλά και τις πρώτες μέρες του Φεβρουαρίου στην... κατάψυξη. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στη Φλώρινα ο υδράργυρος έπεσε στους -24 βαθμούς Κελσίου και στην Πτολεμαΐδα το θερμόμετρο έδειξε -17 βαθμούς Κελσίου... Βροχές Οσον αφορά τη βροχόπτωση, σε ποσότητα νερού ελάχιστα υπολείπεται ο χειμώνας του 2012 από τον «κλιματικό χειμώνα» (περίοδος αναφοράς: 1961 - 1990). Ομως, μεγάλη διαφορά παρουσιάζεται στον αριθμό ημερών με βροχή, που στο τρίμηνο του χειμώνα του 2012 εμφανίζεται με εννέα μέρες λιγότερες του κλιματικού μέσου. «Η διαφορά αυτή είναι μεγάλη, που σημαίνει ότι έχουμε την ίδια ποσότητα βροχόπτωσης σε λιγότερο χρόνο, δηλαδή, πιο έντονα επεισόδια βροχόπτωσης με μικρότερη δυνατότητα απορρόφησης του νερού από το έδαφος και εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα, αλλά και πιθανότητα πλημμύρας και γενικά καταστροφές. Το μόνο "παρήγορο" από το φετινό χειμώνα είναι ότι κλιματικά είναι ο μόνος χειμώνας των τελευταίων ετών που αγγίζει την περίοδο αναφοράς 1961 - 1990, και από πλευράς θερμοκρασίας και από ποσότητα νερού, έστω και με το στατιστικό τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται οι μέσοι όροι», υπογραμμίζουν οι επιστήμονες. Η κυριότερη αιτία που αισθανθήκαμε ως πολύ βαρύ το χειμώνα που πέρασε είναι ο «σιβηρικός αντικυκλώνας», που είναι ένα μόνιμο σύστημα υψηλών πιέσεων στην περιοχή της Σιβηρίας. Φέτος, κατά τη χειμερινή περίοδο, ο αντικυκλώνας αυτός φάνηκε να είναι ιδιαίτερα ισχυρός και εκτεταμένος, κυρίως προς την περιοχή της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης. «Ο αντικυκλώνας ενήργησε ως ένας μηχανισμός μπλοκαρίσματος της κίνησης των αερίων μαζών από δυσμάς, αναγκάζοντας αυτές να κινηθούν πιο νότια. Συγχρόνως, στον αντικυκλώνα, ο άνεμος στροβιλίζεται κατά τη διεύθυνση των δεικτών του ρολογιού, μεταφέροντας έτσι πολύ ψυχρές αέριες μάζες από τη Βόρεια Ευρώπη και τη Σιβηρία προς την Κεντρική και Νότια Ευρώπη. Αφορμή των εκτεταμένων βροχών και κυρίως χιονοπτώσεων (λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών) στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη απετέλεσε η σχεδόν συνεχής διέλευση βαρομετρικών χαμηλών συστημάτων, ως απόροια των εξαναγκασμένων κινήσεων των αερίων μαζών λόγω του μπλοκαρίσματος, υπό μορφή οικογένειας υφέσεων, στην περιοχή της κεντρικής, νότιας και νοτιοανατολικής Ευρώπης. Στα βαρομετρικά χαμηλά, ο άνεμος, που λόγω προέλευσης είναι θερμός και υγρός, κινείται κυκλωνικά με διεύθυνση αντίθετη των δεικτών του ρολογιού. Οι περιοχές σύγκλισης των σιβηρικών ψυχρών και ξηρών αέριων μαζών με τις νοτιότερες θερμές και υγρές αέριες μάζες απετέλεσαν περιοχές έντονης κακοκαιρίας, με πολλές βροχές και κυρίως χιονοπτώσεις λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών, αλλά και πολύ χαμηλών θερμοκρασιών. Αποτέλεσμα ήταν να παραλύσουν πολλές περιοχές της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης από τα κατακρημνίσματα, αλλά και από τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες των σιβηρικών αέριων μαζών», εξήγησε ο κ. Καρακώστας. Η στατικότητα και διαχρονικότητα του συστήματος οφείλεται κατά κύριο λόγο στην επέκταση του στάσιμου σιβηρικού αντικυκλώνα και το εκτεταμένο μπλοκάρισμα της διέλευσης των αέριων μαζών στην περιοχή της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης. Από μετεωρολογικής πλευράς η όλη κατάσταση είναι δικαιολογημένη. Σε μικρότερη όμως έκταση και ένταση του σιβηρικού αντικυκλώνα, θα μπορούσε κάποιος να τη θεωρήσει ακόμη και φυσιολογική, διότι συμβαίνει, αλλά όχι συχνά. Ομως, η έκταση, η ένταση και η χρονική διάρκεια των συνοπτικών καταστάσεων καθιστούν τις συνθήκες που έλαβαν χώρα σπανιότατες, εκτιμούν οι αρμόδιοι. Ο προηγούμενος μήνας θεωρείται κατά τους μετεωρολόγους ένας σχετικά θερμός μήνας. «Είναι ο τρίτος πιο ζεστός μήνας κατά την τελευταία οκταετία (το 2008 ήταν ο πιο ζεστός Μάρτιος, ενώ δεύτερος είναι αυτός του 2007) και κατά περίπου 1,5 βαθμούς Κελσίου πιο ζεστός από την κλιματική τιμή της περιόδου 1961 - 1990. Από πλευράς βροχόπτωσης ο Μάρτιος του 2012 είναι περίπου φυσιολογικός, διότι η συνολική του βροχόπτωση είναι ίση με την κλιματική τιμή της περιόδου 1961 - 1990. Συγκριτικά με τα προηγούμενα οκτώ χρόνια, είναι ο δεύτερος πιο υγρός Μάρτιος της οκταετίας, μετά το Μάρτη του 2009», σημείωσε ο κ. Καρακώστας.