Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην πράξη
Πριν από κάποια χρόνια, οι κυβερνώντες στο γερμανικό κρατίδιο Σλέσβινγκ-Χόλσταϊν, με πληθυσμό μικρότερο από αυτόν της Αττικής και ανέμους μάλλον ηπιότερους σε σύγκριση με εκείνους των ελληνικών νησιών, αποφάσισαν να εστιάσουν στον… αέρα την πολιτική τους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η προσπάθειά τους δικαιώθηκε πολύ σύντομα, αφού η βιομηχανία αιολικής ενέργειας εξελίχθηκε σε βασική παράμετρο της τοπικής οικονομίας και απασχολεί σήμερα 7000 εργαζόμενους! Η περιφερειακή κυβέρνηση του κρατιδίου εκτιμά ότι, το αργότερο μέχρι το 2020, η ενέργεια από τον αέρα δεν θα καλύπτει απλά τις ενεργειακές ανάγκες της περιοχής, αλλά και θα εξάγεται... Στην Ανδαλουσία της Ισπανίας, πάλι, όπως και στο Γιάμτλαντ της Σουηδίας, η ξυλεία, π.χ., από το κλάδεμα δέντρων, βάζει τις «μηχανές» της ανάπτυξης σε λειτουργία, προς όφελος του περιβάλλοντος, αλλά και των τοπικών οικονομιών. Στη δε ισπανική περιφέρεια της Καστίγια ι Λεόν (Castilla y Leon), οι ιθύνοντες συνειδητοποίησαν ότι οι μεγάλες σε έκταση ταράτσες των νοσοκομείων δεν υπάρχει λόγος να μένουν αναξιοποίητες και αποφάσισαν να τις καλύψουν με ηλιοθερμικά συστήματα, εξοικονομώντας ενέργεια και μειώνοντας σημαντικά τις εκπομπές ρύπων! Οι παραπάνω περιπτώσεις αποτελούν μερικές μόνο από τις συνολικά 45 καλές πρακτικές γα την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), που κατεγράφησαν στο πλαίσιο του έργου RENREN, όπου συμμετέχει ως εταίρος και η Αποκεντρωμένη Περιφέρεια Μακεδονίας-Θράκης. Το έργο, προϋπολογισμού περίπου 2 εκατ. ευρώ, έχει διάρκεια 36 μηνών, μέχρι τις 31/12/2012, ενώ χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα INTERREG IVC. Σλέσβινγκ-Χόλσταϊν: Ένα κρατίδιο με άλλον αέρα Στα αμέσως επόμενα χρόνια, στο Σλέσβινγκ Χόλσταϊν εκτιμάται ότι θα έχουν δημιουργηθεί άλλες 1.000 θέσεις εργασίας στον τομέα της αιολικής ενέργειας, πέραν των 7.000, που υπάρχουν ήδη -αυτή τη φορά χάρη στην ανάπτυξη της υπεράκτιας (offshore) αιολικής ενέργειας. Σε λιγότερο από μια δεκαετία (ή και πενταετία), η ενεργειακή κατανάλωση στην Περιφέρεια εκτιμάται ότι θα καλύπτεται σε ποσοστό άνω του 100% από ενέργεια παραγόμενη από ανανεώσιμες πηγές (κυρίως αιολική). Έτσι, το κρατίδιο θα μπορεί να εξάγει ό,τι περισσεύει. «Αν και ο στόχος είναι να καταφέρουμε κάτι τέτοιο μέχρι το 2020, ωστόσο δεν αποκλείεται να το πετύχουμε ήδη από το 2015, αν καταφέρουμε μέχρι τότε να ολοκληρώσουμε το απαιτούμενο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας», δήλωσε στο ΑΜΠΕ ο ειδικός σύμβουλος αιολικής ενέργειας του υπουργείου Επιστημών του κρατιδίου Βόλφγκανγκ Σουλτς (Wolfgang Schulz). Το 2020 (ή το 2015, αναλόγως των εξελίξεων), η εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύς από αιολική ενέργεια στην ξηρά εκτιμάται ότι θα έχει προσεγγίσει τα 9.000 MW (μεγαβάτ), συν άλλα 3.000 MW από την υπεράκτια, όταν η μέγιστη ζήτηση για την κάλυψη των αναγκών του κρατιδίου κατά τη χειμερινή περίοδο δεν ξεπερνά συνήθως τα 2.000 μεγαβάτ... Όπως ανέφερε και στη συνέντευξη Τύπου ο κ.Σουλτς, η περιφέρεια επιστρατεύει μια σειρά από οργανισμούς και φορείς, για να προωθήσει τον στόχο της. Μεταξύ αυτών, η εμπορική έκθεση «Husum WindEnergy», η οποία παρέχει διεθνή προβολή της αιολικής ενέργειας (η επόμενη θα γίνει το Σεπτέμβριο του 2012), το δίκτυο "Windcomm Schleswig-Holstein", καθώς και τα Κέντρα Αριστείας για την αιολική ενέργεια και τη βιομάζα. Βασικό εργαλείο για τα επόμενα βήματα του κρατιδίου σε αυτό το πεδίο είναι και τα λεγόμενα «Σχέδια Ανάπτυξης Γης», στα οποία ορίζεται το πλαίσιο για τις χρήσεις γης και καθορίζονται οι περιοχές που προορίζονται για την ανάπτυξη αιολικών πάρκων. Για το επόμενο αντίστοιχο σχέδιο, η περιφερειακή κυβέρνηση του κρατιδίου αποφάσισε ότι το 1,5% της έκτασης γης προορίζεται για "περιοχή αιολικής ενέργειας". Στόχος είναι η συγκέντρωση των ανεμογεννητριών σε περιορισμένο αριθμό ενιαίων περιοχών, αντί της διασποράς μεμονωμένων τουρμπινών σε όλη την επικράτεια. Πάντως, οι τοπικές κοινωνίες έχουν τον δικό τους ρόλο στη διαμόρφωση και ανάπτυξη των σχεδίων, εκφράζοντας τις απόψεις τους υπέρ ή κατά της χωροθέτησης περιοχών αιολικών πάρκων. Ανδαλουσία: Δεύτερη ζωή σε παλιούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς και βιομάζα από τα ελαιόδεντρα Οι καλλιέργειες ελαιόδεντρων καταλαμβάνουν το 8-9% της συνολικής αγροτικής γης στην Ισπανία. Πού πηγαίνει όλο αυτό το...ξύλο, όταν έρχεται η ώρα να κλαδευτούν τα δέντρα; Στην Ανδαλουσία αποφάσισαν να το εκμεταλλευτούν για να καλύψουν ενεργειακές ανάγκες. Και επειδή η ισχύς βρίσκεται στην ένωση, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας συνέπραξαν μέσω συγκρότησης σχήματος ΣΔΙΤ, για να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που ανακύπτουν. Έτσι, συγκροτήθηκε η Andalucia Society for Biomass Valorization (SAVB), μια εταιρεία για τη βιομάζα, η οποία έχει ήδη αναπτύξει ειδικό μηχάνημα για κλάδεμα δέντρων ελιάς και συλλογή των κλαδιών, ώστε αυτά να αξιοποιούνται στο έπακρον για την παραγωγή ενέργειας. Το μηχάνημα βρίσκεται στο στάδιο της κατοχύρωσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Στην ίδια περιοχή της νότιας Ισπανίας, οι τοπικές αρχές συνειδητοποίησαν ότι υπάρχουν δεκάδες παροπλισμένοι υδροηλεκτρικοί σταθμοί μικρού μεγέθους. Στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, οι μονάδες αυτές είχαν την τιμητική τους στην Ανδαλουσία, αλλά από το 1960 και μετά άρχισαν να εγκαταλείπονται. Όλο αυτό το δυναμικό δεν έπρεπε να μείνει ανεκμετάλλευτο, αποφάσισαν οι περιφερειακές αρχές, συνειδητοποιώντας ότι ο εκσυγχρονισμός και επανάχρηση των παλαιών αυτών μονάδων θα ήταν πολύ πιο αποδοτικός από την οικοδόμηση ενός εντελώς νέου σταθμού σε άλλη περιοχή. Παράλληλα, θα ήταν πολύ πιο εύκολο να εξασφαλιστούν οι απαιτούμενες αδειοδοτήσεις, αφού επρόκειτο για ήδη υφιστάμενες εγκαταστάσεις. Έτσι, μελετήθηκαν 210 εγκαταλειμμένα ή ανεπαρκώς αξιοποιούμενα υδροηλεκτρικά φράγματα, πιθανής ισχύος 48,5 μεγαβάτ. Για το 58% αυτών, που απεδείχθη ότι μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, πραγματοποιήθηκε τεχνοοικονομική μελέτη, με ενδιαφέροντα πορίσματα. Τι έδειξε η μελέτη; Με βάση και την τρέχουσα ειδική τιμή πώλησης κιλοβατώρας (feed-in tariff), η ισχύς των 24,8 MW που προσφέρουν αυτοί οι σταθμοί, αποτελεί μια ενδιαφέρουσα επιλογή για ιδιώτες επενδυτές, βοηθώντας ταυτόχρονα στην επίτευξη του στόχου του Σχεδίου Ανανεώσιμης Ενέργειας της Ανδαλουσίας για την υδροηλεκτρική ενέργεια μέχρι το 2013. Οι μελέτες, που σήμερα έχουν χαρτογραφήσει πλήρως το υπάρχον δυναμικό, χρηματοδοτήθηκαν από την περιφερειακή κυβέρνηση με μόλις 800 ευρώ ανά υδροηλεκτρικό σταθμό... Γιάμλαντ: Ενέργεια από πριονίδια και δωρεάν πάρκινγκ για «πράσινα» αυτοκίνητα Το Γιάμτλαντ (Jamtland) της Σουηδίας έχει μακρά παράδοση τόσο στη δασοκομία, όσο και στην παραγωγή ενέργειας από βιομάζα. Για την ακρίβεια, το 99% της παραγόμενης ενέργειας από τη δημοτική επιχείρηση θέρμανσης και ηλεκτρισμού Γιάμτκραφτ (Jamtkraft) προέρχεται από μη ορυκτά καύσιμα. Ως πρώτες ύλες για τη μονάδα της Jamtkraft χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο υπολείμματα πριονιστηρίων (50%), αλλά και πρωτογενή δασικά προϊόντα (30%), βιομηχανική ξυλεία (20%) και τύρφη (10%). Με άλλα λόγια, ό,τι μέχρι πριν αντιμετωπιζόταν ως… σκουπίδι, αποτελεί πλέον πολύτιμο πόρο, με υψηλή ζήτηση στην αγορά. Εκτός από την προστασία του περιβάλλοντος, η αξιοποίηση της βιομάζας τονώνει την τοπική οικονομία και την απασχόληση: σύμφωνα με εκτιμήσεις του Σουηδικού Συνδέσμου Βιοενέργειας (Svebio), για κάθε μία τεραβατώρα (TWh) παραγόμενης βιοενέργειας δημιουργούνται 200-300 θέσεις εργασίας. Στο Γιάμτλαντ, οι τοπικές αρχές ανέλαβαν μια ακόμη πρωτοβουλία, την οποία μάλιστα προτίθεται να αντιγράψει προς όφελος του περιβάλλοντος και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης, αρχής γενομένης από τους δήμους Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς και Θέρμης (βλέπε σχετικό κείμενο από 28/3/2012). Πρόκειται για την προσφορά δωρεάν θέσεων στάθμευσης για τα "πράσινα" αυτοκίνητα. Ως τέτοια ορίζονται τα ηλεκτρικά ή τα υβριδικά. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να δοθούν κίνητρα για την αύξηση του "οικολογικού" στόλου οχημάτων ιδιωτικής χρήσης. Καστίγια Ι Λεόν: Οι ταράτσες των νοσοκομείων έχουν προοπτική... Στην περιοχή της Καστίγια I Λεόν (Castilla y Leon) στην Ισπανία εδρεύουν 23 δημόσια νοσοκομεία. Μελέτη που έγινε σε 16 από αυτά, έδειξε ότι οι στέγες τους προσφέρονται για την εγκατάσταση ηλιοθερμικών συστημάτων, με στόχο την κάλυψη συνολικής επιφάνειας 9.000 τετραγωνικών και με χρηματοδότηση 5 εκατ. ευρώ από το περιφερειακό Υπουργείο Οικονομίας, Απασχόλησης και Υγείας. Έτσι εγένετο το πρόγραμμα HOSPISOL. Τα αποτελέσματα είναι ήδη μετρήσιμα και εξαιρετικά ενδιαφέροντα: εγκαθιστώντας ηλιοθερμικά συστήματα στις μέχρι τότε αναξιοποίητες στέγες των νοσοκομείων, εξοικονομήθηκαν πάνω από 560 toes (τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου). Σήμερα, το 60% των ετήσιων αναγκών των περιφερειακών νοσοκομείων σε ζεστό νερό -ήτοι 7000 κλίνες- καλύπτονται με ενέργεια από τον ήλιο. Η συνολική επιφάνεια που ντύθηκε με ηλιακά συστήματα έχει αυξηθεί κατά 3-4 φορές, σε σχέση με όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα, ενώ περίπου 50 υπάλληλοι των νοσοκομείων εκπαιδεύτηκαν για να διαχειρίζονται και να ελέγχουν τις ηλιοθερμικές εγκαταστάσεις.